Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị Chính phủ làm rõ việc các ngân hàng thương mại lãi lớn năm 2023 trong bối cảnh doanh nghiệp khó khăn.
Sáng 20/5, trong phiên họp đầu tiên của kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa 15, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đã trình bày báo cáo thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2024.
Ông Vũ Hồng Thanh lưu ý 9 nhóm vấn đề cần quan tâm, trong đó thị trường vốn (trái phiếu doanh nghiệp và chứng khoán) còn nhiều vấn đề, khiến nhu cầu vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế phần lớn qua kênh tín dụng ngân hàng, làm gia tăng áp lực và tiềm ẩn rủi ro đối với hệ thống ngân hàng.
Đáng chú ý, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ có đánh giá, phân tích về nguyên nhân, mức độ tác động của tăng trưởng tín dụng đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 và làm rõ việc các ngân hàng thương mại lãi lớn năm 2023 trong bối cảnh doanh nghiệp khó khăn.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Quốc hội
Cụ thể, lợi nhuận sau thuế năm 2023 của Vietcombank là 33.054 tỷ đồng, tăng 10% so với năm 2022; BIDV đạt 22.027 tỷ đồng, tăng 20%; MB là 21.053 tỷ đồng, tăng 16%; Vietinbank đạt 20.044 tỷ đồng, tăng 18%...
Bên cạnh đó, ông Thanh cũng lưu ý tình trạng sở hữu chéo, thao túng, lợi ích nhóm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn rất đáng lo ngại.
Nhắc đến việc xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, dự án tồn đọng gặp nhiều khó khăn, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ có báo cáo cụ thể những khó khăn về hành lang pháp lý, cơ chế hỗ trợ, quy trình, thủ tục, nhất là trong bối cảnh Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7.
Chênh lệch giá vàng ở mức cao dẫn đến tình trạng buôn lậu vàng
Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra nhận định, diễn biến tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2024 cũng bộc lộ những khó khăn, thách thức.
Chẳng hạn như thị trường vàng có nhiều biến động, chỉ số giá vàng trong nước bình quân 4 tháng đầu năm tăng 20,8% so với cùng kỳ khi giá vàng thế giới tăng cao kỷ lục.
Có ý kiến cho rằng ngoài yếu tố biến động tình hình kinh tế thế giới và bất ổn địa chính trị, một số hạn chế trong quản lý hoạt động kinh doanh vàng, ngoại tệ đã hình thành thị trường ngầm về giao dịch vàng, ngoại tệ từ lâu với quy mô giao dịch lớn, phức tạp và khó kiểm soát, nhất là hành vi ưa thích vàng ngày càng gia tăng.
Theo Hội đồng vàng thế giới, ở Việt Nam, 81% nhà đầu tư đã từng đầu tư vào vàng và cho biết họ sẽ xem xét đầu tư vào vàng một lần nữa. Chỉ số này cao hơn Trung Quốc (72%), Ấn Độ (67%) và toàn cầu (45%). Năm 2022, Việt Nam tiêu thụ 43 tấn vàng, tăng 37% so với năm 2021, cao nhất khu vực ASEAN.
Các Đại biểu Quốc hội tại phiên khai mạc sáng nay. Ảnh: Quốc hội
Ông Vũ Hồng Thanh lưu ý, việc này chưa được điều chỉnh phù hợp, có thể ảnh hưởng đến công tác điều hành kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường, phản ánh qua tình hình buôn lậu vàng, ngoại tệ, tội phạm gia tăng.
Cơ quan thẩm tra cũng dẫn bản tin trên VTV hồi tháng 11/2023 đề cập đến chuyên án triệt phá đường dây buôn lậu vàng từ Campuchia về Việt Nam qua cửa khẩu Chàng Riệc (Tây Ninh). Cơ quan chức năng đã khởi tố 18 bị can về tội buôn lậu; tang vật thu giữ được 198 kg vàng, 59 cây vàng, gần 2,9 triệu USD; gần 27 tỷ đồng và các phương tiện, thiết bị; trị giá thu giữ được tương đương gần 250 tỷ đồng.
Mở rộng điều tra, tính riêng trong hai tháng 8, 9/2022, các đối tượng đã nhập lậu hơn 4 tấn vàng.
Đặc biệt, cơ quan thẩm tra cho rằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn chưa thể phục hồi hoàn toàn khi các nhà đầu tư chưa có đủ niềm tin, gia tăng áp lực trả nợ các trái phiếu đến hạn của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm bất động sản, càng gây khó khăn đến hoạt động kinh doanh.