Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng: Trách nhiệm và bản lĩnh nhà báo

Trong bối cảnh công nghệ phát triển, làm gì để bảo vệ trẻ em trước những tác động tiêu cực của không gian mạng là vấn đề của toàn xã hội, trong đó có vai trò quan trọng của báo chí, truyền thông.

(Ảnh: UNICEF)
(Ảnh: UNICEF)

Sự phát triển bùng nổ của công nghệ mang lại cho trẻ em cơ hội tiếp cận nhiều hơn với internet. Thạc sĩ Phan Thị Kim Liên, Quản lý Chương trình Bảo vệ trẻ em của Tổ chức Word Vision-Vietnam (WVV) cho biết, theo báo cáo "Ngăn chặn hành vi gây tổn hại" của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) năm 2022, ở Việt Nam có 89% số trẻ em độ tuổi 12 đến 17 được khảo sát cho biết có sử dụng internet, số trẻ sử dụng internet hằng ngày chiếm 87%, tỷ lệ tăng dần theo lứa tuổi, đến 16-17 tuổi là 97%; có 20% số trẻ được khảo sát cho biết đã dùng internet trước 9 tuổi.

Theo WVV, chỉ 15,6% số trẻ em, 28,7% số cha mẹ có kiến thức về nguy cơ trên mạng và chỉ có 8,6% biết về xâm hại tình dục qua mạng. Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng (VCSC) đưa ra con số có 40% trẻ em cảm thấy không an toàn, hơn 70% đã từng có trải nghiệm không mong muốn khi sử dụng internet.

Theo WVV, chỉ 15,6% số trẻ em, 28,7% số cha mẹ có kiến thức về nguy cơ trên mạng và chỉ có 8,6% biết về xâm hại tình dục qua mạng. Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng (VCSC) đưa ra con số có 40% trẻ em cảm thấy không an toàn, hơn 70% đã từng có trải nghiệm không mong muốn khi sử dụng internet.

Theo VCSC, đã có 1% (xấp xỉ 94.000) số người dùng internet độ tuổi 12-17 ở Việt Nam là nạn nhân của bóc lột và xâm hại tình dục qua mạng. 5 tháng đầu năm 2024, Thành phố Hồ Chí Minh đã ghi nhận có 45 vụ xâm hại trẻ em với 46 nạn nhân. Trong đó, bốn nạn nhân là nam, 42 nạn nhân là nữ và có tới 40 vụ thuộc nhóm các hành vi liên quan đến xâm hại tình dục.

Một vấn đề nghiêm trọng nữa là ảnh hưởng của các trò chơi bạo lực trên mạng với trẻ. Việc tiếp xúc với những trò chơi đầy rẫy cảnh đâm chém, đánh nhau một cách lạnh lùng khi trẻ còn nhỏ, chưa có đủ nhận thức đúng sai làm tăng khả năng bắt chước, ảnh hưởng đến nhân cách của trẻ và gây ra những hành vi sai trái.

Ngày 1/6/2021, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 830/QĐ-TTg phê duyệt chương trình "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025".

Quyết đinh số 830 là sự cụ thể hóa quá trình thực hiện Nghị quyết số 121 ngày 19/6/2020 của Quốc hội về tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một chương trình cấp quốc gia riêng về bảo vệ trẻ em trên mạng.

Chương trình có mục tiêu bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em khi trẻ em tiếp cận thông tin, tham gia các hoạt động trên môi trường mạng và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm đối với trẻ em dưới mọi hình thức.

Đồng thời, trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn, có ý thức nhận diện, thông báo, tố giác hành vi, vụ việc xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Chương trình truyền thông đến toàn xã hội, tập trung vào các đối tượng là cha, mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ. Thực hiện các giải pháp chủ động phòng ngừa, phát hiện các hành vi xâm hại trẻ em; bảo đảm các điều kiện cần thiết để trẻ em được tham gia an toàn, lành mạnh trên môi trường mạng và có các giải pháp hỗ trợ phù hợp để trẻ phục hồi khi chịu tác động tiêu cực từ môi trường mạng. Hình thành và phổ cập hệ sinh thái các sản phẩm, ứng dụng của Việt Nam đáp ứng nhu cầu học tập, giải trí của trẻ em trên môi trường mạng. Hiệp hội An toàn thông tin đã quyết định Thành lập Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng (VCSC) vào tháng 8/2023, nhằm góp phần thực hiện mục tiêu nêu trên.

Là một trong những lực lượng trụ cột trong công tác bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, truyền thông, báo chí đã có nhiều cố gắng thực hiện chức năng, nhiệm vụ góp phần phanh phui, đưa ra pháp luật nhiều vụ xâm hại trẻ.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bài báo, cơ quan báo chí đã vô tình hay cố ý vi phạm Luật Trẻ em, vi phạm Nghị định số 156 của Chính phủ khi đưa tin quá chi tiết, thông tin bí mật đời tư của nạn nhân nhỏ tuổi với ngôn từ, hình ảnh thiếu chọn lọc để tăng lượt độc giả.

Ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Trẻ em, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phải thốt lên, như vậy, không khác gì các em bị xâm hại một lần nữa đau đớn hơn, thậm chí là chặn luôn tương lai sau này của các em.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Thông tư số 09/2017/TT-BTTTT quy định về tỷ lệ nội dung, thời điểm, thời lượng dành cho trẻ em và cảnh báo nội dung không phù hợp trẻ em trên báo nói, báo hình, báo in, báo điện tử và xuất bản phẩm. Ðiều 15 của Thông tư này quy định: Báo in, báo hình, báo điện tử phải làm mờ hoặc che mặt trẻ em và bảo đảm bí mật cá nhân của trẻ em khi thông tin về những vụ việc tiêu cực, vi phạm pháp luật mà trẻ em là nạn nhân hoặc là người liên quan.

Nhà báo-nhà văn Lê Tấn Hiển, tác giả của nhiều tác phẩm báo chí và văn học về đề tài trẻ em cho rằng, mặc dù tính chính xác, trung thực là yêu cầu hàng đầu của báo chí, nhưng khi khai thác đề tài về trẻ em, nhà báo phải thật sự có tâm, có bản lĩnh nghề nghiệp khi giải quyết mối quan hệ giữa tính chân thực của tác phẩm báo chí với trách nhiệm xã hội, phải đặt lợi ích của các em lên trên hết. Đã có trường hợp cả gia đình trẻ em phải chuyển chỗ ở trong nỗi uất ức, tủi hổ vì bị tiết lộ thông tin đời tư trên báo chí.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Thị Thúy Hằng, nguyên Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí (Hội Nhà báo Việt Nam) bày tỏ, các em là đối tượng dễ bị tổn thương do còn non nớt, nhà báo cần phải tôn trọng nhân phẩm và quyền của trẻ khi tác nghiệp.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Oanh, Trưởng khoa Quan hệ quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, nhà báo cần có kiến thức và hiểu biết về quyền trẻ em theo quy định của Công ước quốc tế về quyền trẻ em, về hệ thống luật pháp Việt Nam, đặc biệt là Luật Trẻ em và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp đã được Hội Nhà báo Việt Nam ban hành.

Bà Phan Thị Kim Liên của Tổ chức WVV cho rằng, báo chí cần đóng vai trò định hướng thông tin, điều chỉnh các thông tin sai, lệch chuẩn; lên án các hành vi xâm hại, tác động tiêu cực đến trẻ em; có trách nhiệm trong việc lựa chọn thông tin tích cực, lành mạnh, hỗ trợ phát triển nhân cách trẻ giúp các em biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn trên môi trường mạng.

Theo Nhân Dân Copy link

Bình luận bài viết

5.0 (0 đánh giá)
5
0
4
0
3
0
2
0
1
0
Chưa có file đính kèm
Đánh giá bài viết

Các bài viết khác

Công bố kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của xăng E10 với ô tô, xe máy

Theo kết quả nghiên cứu, có thể thấy xăng E10 phù hợp với hầu hết phương tiện đang lưu hành, tuy nhiên có thể có ảnh hưởng nhất định tới phương tiện thế hệ cũ, sử dụng chế hòa khí.
29/08/2025

Công ty Than Hạ Long - TKV: Đổi mới trong kỷ nguyên số, vững bước tương lai xanh

Trên dải đất Quảng Ninh, nơi được mệnh danh là “ thủ phủ than” của cả nước, giữa nhịp sống hối hả của công cuộc đổi mới, có một đơn vị sản xuất than luôn phát huy tinh thần vượt khó, kỷ luật, đồng tâm để xây dựng ngành Than - Khoáng sản phát triển vững mạnh. Đó chính là Chi nhánh Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Công ty Than Hạ Long - TKV.
25/08/2025

Hợp tác công – tư trong đào tạo nhân lực công nghệ là bước đi bứt phá của ngành bán dẫn

Trong kỷ nguyên kinh tế số và công nghiệp 4.0, nhân lực công nghệ cao đang trở thành yếu tố cốt lõi quyết định sức cạnh tranh của mỗi quốc gia. Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 đào tạo 50.000 kỹ sư ngành bán dẫn, đây vừa là thách thức vừa mang tính tất yếu nếu muốn tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
13/08/2025

Đoàn lãnh đạo EVNGENCO1 rà soát, đánh giá ý tưởng Khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo tại Công ty Nhiệt điện Uông Bí

Ngày 06/8/2025, Đoàn công tác của Tổng công ty Phát điện 1 (EVNGENCO1) do ông Trần Nam Trung – Phó Tổng giám đốc Tổng công ty – làm Trưởng đoàn, cùng lãnh đạo Ban Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST), Ban Kỹ thuật – An toàn đã có buổi làm việc tại Công ty Nhiệt điện Uông Bí nhằm rà soát, đánh giá các ý tưởng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại đơn vị.
06/08/2025

Người dùng nên xóa bỏ tất cả mật khẩu đã lưu trong Google Chrome

Những nguy cơ bảo mật ngày càng gia tăng và việc người dùng lưu trữ mật khẩu trên các trình duyệt không còn là lựa chọn an toàn.
28/07/2025

'Khoa học công nghệ phải hướng tới ứng dụng, tạo ra của cải vật chất'

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đặt đổi mới sáng tạo ngang với khoa học công nghệ, tức hướng tới ứng dụng.
09/07/2025

Bốn lĩnh vực khoa học công nghệ được ưu đãi

Các lĩnh vực công nghệ cao, hạ tầng số, nền tảng số, đào tạo nhân lực, có thể áp dụng hợp tác công tư với nhiều ưu đãi về thuế, đất đai... theo Nghị định mới của Chính phủ.
08/07/2025

Cách xử lý nhanh khi điện thoại sạc pin chậm hoặc không vào điện

Tình trạng điện thoại sạc pin chậm hoặc không vào điện là vấn đề phổ biến, gây không ít phiền toái cho người dùng trong quá trình sử dụng.
12/06/2025

Cookie là gì mà web nào cũng hỏi? Và vì sao bạn nên quan tâm?

Vào web là thấy hiện thông báo 'chấp nhận cookie', nhiều người bấm đại để lướt nhanh. Nhưng đằng sau cái click vô thức đó là cả một hệ thống theo dõi người dùng cực kỳ tinh vi.
10/06/2025

Hoàn thành chuỗi Roadshow khởi động cuộc thi Samsung Solve for Tomorrow 2025 ở cả 3 miền

Ngày 30/5/2025, Samsung Việt Nam và Tổ chức Tuổi trẻ Thành đạt Việt Nam (JA Việt Nam) tiếp tục hành trình roadshow nhằm phát động cuộc thi Solve for Tomorrow năm 2025 tại TP Hồ Chí Minh– đại diện khu vực miền Nam. Qua đó, hoàn thành chuỗi chương trình Roadshow Solve for Tomorrow 2025 ở cả 3 miền.
30/05/2025

Dịch vụ giúp "biến mất" khỏi Internet

Từ nhu cầu xóa dấu vết online đến dịch vụ “ẩn thân kỹ thuật số” bùng nổ, câu chuyện biến mất khỏi Internet đang dần trở thành trào lưu thời hiện đại.
28/05/2025

AI tích hợp chip bán dẫn Hàn Quốc: Thiết bị chẩn đoán da thông minh bước vào thử nghiệm tại Việt Nam

Việt Nam vừa trở thành điểm thử nghiệm đầu tiên cho một thiết bị chẩn đoán da liễu tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), sử dụng kết hợp giữa GPU và chip bán dẫn NPU – một hướng đi chiến lược nhằm thúc đẩy tự chủ công nghệ AI y tế trong tương lai.
28/05/2025