Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, biểu thuế thu nhập cá nhân được đề xuất chưa hợp lý, khiến người dân cố gắng để thu nhập tăng nhẹ, thuế đã tăng rất mạnh.
ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh đề nghị cân nhắc áp thuế TNCN 35% với thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng. Ảnh: Quochoi.vn
Cần cân nhắc nâng ngưỡng áp dụng mức thuế cao nhất
Theo tờ trình về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) (sửa đổi) đang được thảo luận tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, dự kiến điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hướng giảm số bậc thuế từ 7 bậc thành 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc.
Phương án được trình Quốc hội như sau:
Biểu thuế luỹ tiến từng phần được quy định tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) trình Quốc hội sáng 4.11.
Trao đổi với Báo Lao Động, Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) cho rằng, việc xây dựng biểu thuế lũy tiến từng phần với 5 bậc như đề xuất trong dự thảo là một bước tiến hợp lý, giúp đơn giản hóa hệ thống thuế hiện hành (từ 7 bậc xuống còn 5 bậc).
Theo Đại biểu, bậc thuế suất cao nhất 35% áp dụng cho phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng (khoảng cách giữa các bậc là 10 - 40 triệu đồng) được thiết kế nhằm đánh vào nhóm thu nhập cao, qua đó thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo và tăng nguồn thu ngân sách phục vụ các chính sách an sinh xã hội.
"Tuy nhiên, tôi cho rằng biểu thuế này vẫn cần được đánh giá thêm về tính phù hợp với nhóm chịu thuế 35%, bởi ngưỡng 100 triệu đồng/tháng có thể chưa phản ánh đầy đủ tác động của lạm phát và chi phí sinh hoạt thực tế tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TPHCM, nơi thu nhập cao thường đi kèm gánh nặng chi phí nhà ở, giáo dục và y tế" - đại biểu Trịnh Thị Tú Anh nhận định.
Đại biểu chỉ ra rằng, biểu thuế mới của Việt Nam với mức tối đa 35% áp dụng từ 100 triệu đồng/tháng (tương đương 1,2 tỉ đồng/năm, khoảng 50.000 USD) vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực.
Cụ thể, Thái Lan chỉ áp dụng mức 35% khi thu nhập trên 5.000.000 baht/năm (tương đương 3,36 tỉ đồng, khoảng 140.000 USD), trong khi Philippines áp dụng mức tương tự với thu nhập từ 8.000.000 peso/năm (tương đương 3,45 tỉ đồng, khoảng 144.000 USD).
"Ngưỡng thấp ở Việt Nam khiến những người có thu nhập khá nhưng chưa phải "siêu giàu" phải chịu thuế suất cao sớm, điều này có thể làm giảm động lực lao động, tiết kiệm và chi tiêu, ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế", Đại biểu phân tích.
Ngược lại, bà dẫn chứng, Singapore áp dụng thuế thu nhập cá nhân tối đa chỉ 24%, qua đó tăng khả năng tích lũy, đầu tư và thu hút nhân lực chất lượng cao, nhưng vẫn đảm bảo nguồn thu ngân sách ổn định.
“Do đó, tôi cho rằng cần cân nhắc nâng ngưỡng áp dụng mức thuế cao nhất, đồng thời điều chỉnh cách tính thuế trên tiền thưởng, để vừa bảo đảm công bằng, vừa thúc đẩy chi tiêu, đầu tư và tăng trưởng kinh tế bền vững” - Đại biểu nói.
Từ phân tích trên, đại biểu Trịnh Tú Anh đề nghị điều chỉnh nguyên tắc giảm trừ gia cảnh linh hoạt hơn.
"Thay vì chờ CPI biến động trên 20% như hiện nay, nên chuyển sang cơ chế điều chỉnh hàng năm dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và tăng trưởng GDP, nhằm bảo vệ người nộp thuế trước lạm phát"- đại biểu nói.
Thu nhập chỉ cần tăng nhẹ, thuế TNCN đã tăng rất mạnh
Cùng đóng góp ý kiến về nội dung này, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) lại cho rằng việc giảm số bậc thuế có thể khiến cách tính thuế đơn giản hơn cho cơ quan quản lý, nhưng lại thiếu hợp lý ở một số điểm.
Theo dự thảo, mức thu nhập đến 10 triệu đồng/tháng chịu thuế suất 5%; từ trên 10 triệu đến 30 triệu đồng/tháng chịu thuế suất 15%, tức là tăng ngay 10 điểm phần trăm - một bước nhảy bất thường.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội). Ảnh: Media Quốc hội
Điều này dẫn đến bất hợp lý: Người có thu nhập 10 triệu đồng chịu thuế 5% nhưng chỉ cần tăng lên 11 triệu đồng đã bị áp thuế 15%. Sau đó, từ 30 đến 60 triệu đồng/tháng, thuế suất tăng lên 25%. Như vậy, người có thu nhập 31 triệu đồng và 59 triệu đồng đều chịu thuế 25%.
Đại biểu cho rằng cách thiết kế như vậy không khuyến khích người lao động phấn đấu tăng thu nhập, vì chỉ cần cố gắng tăng nhẹ thu nhập thì thuế lại tăng rất nhiều.
"Thu nhập tăng lên 30 triệu đồng/tháng thì nộp 15% thuế, lên 31 triệu đồng thì là 25% thuế thì người dân không cố gắng phấn đấu nữa" - đại biểu nêu quan điểm.
Từ bất cập nêu trên, đại biểu Hoàng Văn Cường kiến nghị duy trì bảy bậc thuế, với khoảng cách giữa các bậc là 5%. Cụ thể, thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) là 10; 20; 40; 60; 80; 100; 150 tương ứng với thuế TNCN 5%; 10%; 15%; 20%; 25%; 30%; 35%.
Đại biểu nói thêm, quy định áp thuế 35% cho mức thu nhập từ 100 triệu đồng/tháng trở lên là chưa hợp lý, vì những người có thu nhập cao hơn một chút do nỗ lực làm việc lại phải chịu mức thuế quá lớn. Do đó, mức thuế suất 35% ông đề xuất áp dụng với thu nhập chịu thuế trên 150 triệu đồng/tháng.