Trong dự thảo, Bộ Công an đề xuất mở rộng ứng dụng trở thành một “siêu ứng dụng” với các tiện ích không giới hạn, bao gồm: Cung cấp "ví điện tử quốc gia"; phát triển “mạng xã hội”...
Bộ Công an đang lấy ý kiến Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về phát triển công dân số.
Quyền lợi, trách nhiệm của "công dân số"
Theo Bộ Công an, việc phát triển công dân số toàn diện là yêu cầu cần thiết, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước.
Trong đó, công dân số gắn với xã hội số, chính phủ số, trở thành 3 trụ cột để phát triển kinh tế, đưa đất nước vào nhóm dẫn đầu về an toàn, an ninh không gian mạng, an ninh dữ liệu và bảo vệ dữ liệu.
Về pháp lý, hiện nay chưa có văn bản nào quy định thống nhất về “công dân số”, các lợi ích và trách nhiệm của công dân khi tham gia môi trường số được quy định chưa đồng bộ, rải rác, phân tán tại nhiều văn bản khác nhau như: Luật Căn cước quy định về danh tính điện tử, Luật An ninh mạng; Luật Giao dịch điện tử quy định về hành vi, giao dịch; Luật Tiếp cận thông tin quy định về quyền tiếp cận dữ liệu...
Ứng dụng VNeID (Ảnh: Hải Nam).
Do đó, theo Bộ Công an, chưa có quy định rõ ràng định nghĩa, lợi ích và trách nhiệm là cơ sở để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia, phát triển xã hội số, đồng thời bảo đảm quyền con người, quyền công dân trên môi trường mạng.
Vì vậy, Bộ Công an cho rằng cần một văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh để thúc đẩy việc phát triển công dân số.
Trong dự thảo, Bộ Công an định nghĩa "công dân số" là: "Công dân Việt Nam được định danh, xác thực trên môi trường số; có khả năng sử dụng dịch vụ công và dịch vụ số an toàn, hợp pháp; đóng góp dữ liệu và tham gia các hoạt động chuyển đổi số quốc gia".
Quyền lợi của "công dân số" gồm: Sở hữu và quản lý danh tính số; được tiếp cận, sử dụng và hưởng lợi từ dịch vụ số; được bảo vệ và an toàn trên môi trường số và được tham gia dân chủ và giám sát số.
Để được hưởng những quyền lợi này, công dân cần tạo lập/cập nhật dữ liệu, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, tuân thủ pháp luật và ứng xử văn minh và trách nhiệm đóng góp xây dựng xã hội số.
Mở rộng VNeID thành "siêu ứng dụng"
Trong dự thảo, Bộ Công an đề xuất cơ chế khuyến khích để “tạo động lực cho công dân tích cực tham gia vào môi trường số”.
Cụ thể, Bộ Công an đề nghị miễn 100% phí, lệ phí đối với các thủ tục hành chính cơ bản, thiết yếu như khai sinh, khai tử, kết hôn, cư trú... khi thực hiện trực tuyến. Giảm tối thiểu 50% phí, lệ phí đối với các thủ tục có tần suất cao như cấp/đổi căn cước, giấy phép lái xe, đăng ký xe...
Đặc biệt, khi giao dịch qua ứng dụng định danh quốc gia VNeID, công dân số sẽ được áp dụng chính sách miễn, giảm thuế lệ phí trước bạ, thuế khoán...
Các kênh mạng xã hội (Ảnh minh họa: X.H.).
"Cần một cơ chế đột phá, thống nhất trên toàn quốc để khuyến khích người dân thay đổi thói quen, ưu tiên sử dụng dịch vụ công trực tuyến, bảo đảm quá trình chuyển đổi số diễn ra "nhanh chóng và hiệu quả"", Bộ Công an lý giải.
Riêng với VNeID, Bộ Công an đề xuất xây dựng ứng dụng này là kênh giao tiếp, phản biện chính thức giữa công dân và nhà nước.
Song song, mở rộng ứng dụng trở thành một “siêu ứng dụng” với các tiện ích không giới hạn, bao gồm: Cung cấp "ví điện tử quốc gia" và dịch vụ thanh toán số; cung cấp "chữ ký số cá nhân" an toàn; cung cấp kho dữ liệu cá nhân; cấp “địa chỉ thư điện tử” chính thức cho mỗi công dân; phát triển “Mạng xã hội”.
Theo Bộ Công an, các mạng xã hội do các doanh nghiệp tư nhân phát triển phát sinh thực trạng về các tài khoản ảo, tin giả, lừa đảo. Đồng thời, Nhà nước hiện nay thiếu một kênh giao tiếp chính danh và hai chiều để truyền thông chính sách và lắng nghe phản biện.
Do đó, Bộ Công an cho rằng cần tạo ra một mạng xã hội mà 100% người dùng được xác thực danh tính tuyệt đối (qua VNeID). Đây là kênh chính thức để công dân góp ý, phản biện và cơ quan nhà nước thông báo, giải quyết gốc rễ vấn nạn tin giả.