Tại Hội nghị tổng kết thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ và xác định danh tính hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin giai đoạn 2021-2025, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh đây là nhiệm vụ chính trị đặc biệt thiêng liêng, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc và cũng là "mệnh lệnh của trái tim" trước lịch sử, trước nhân dân và trước sự hy sinh của hàng triệu anh hùng liệt sỹ vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Gần 7.000 hài cốt liệt sĩ được tìm kiếm, quy tập trong 5 năm
Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, giai đoạn 2021-2025, Ban Chỉ đạo quốc gia 515 cùng các bộ, ngành Trung ương, địa phương, lực lượng vũ trang và các tổ chức liên quan đã quán triệt, triển khai nghiêm túc chủ trương của Đảng, chỉ đạo của Chính phủ với nhiều giải pháp đồng bộ, linh hoạt và đạt kết quả quan trọng.
Cụ thể, trong 5 năm qua, toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được 6.959 hài cốt liệt sỹ; trong đó 3.122 hài cốt được tìm thấy trong nước, 938 hài cốt tại Lào và 2.899 hài cốt tại Campuchia. Công tác tìm kiếm được triển khai trên diện tích hàng nghìn héc-ta, tập trung vào các địa bàn trọng điểm, nhiều khu vực có mộ liệt sỹ tập thể, điều kiện địa hình phức tạp.
Công tác tìm kiếm hài cốt liệt sỹ được khẳng định là nhiệm vụ chính trị đặc biệt thiêng liêng (Ảnh: Thu Giang).
Song song với tìm kiếm, quy tập, công tác xác định danh tính hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin tiếp tục được đẩy mạnh. Các đơn vị đã tiếp nhận 13.404 mẫu hài cốt liệt sỹ và mẫu sinh phẩm thân nhân; tiến hành phân tích, so sánh, đối khớp ADN và trả kết quả đối với 1.094 trường hợp, xác định được danh tính 103 hài cốt liệt sỹ. Ngoài ra, hơn 2.560 mộ liệt sỹ tại các nghĩa trang đã được xác minh, kết luận, đính chính, bổ sung thông tin bằng phương pháp thực chứng.
Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, những kết quả này không chỉ có ý nghĩa về mặt số lượng mà quan trọng hơn là giá trị tinh thần, nhân văn sâu sắc, góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh, củng cố niềm tin của nhân dân và giáo dục truyền thống "uống nước nhớ nguồn" cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
"Cuộc chạy đua với thời gian" trước khối lượng công việc còn rất lớn
Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn, hạn chế, bất cập còn tồn tại. Theo đó, nhiệm vụ phía trước vẫn hết sức nặng nề khi hiện nay còn khoảng 175.000 hài cốt liệt sỹ chưa được tìm kiếm, quy tập và hơn 300.000 mộ liệt sỹ còn thiếu thông tin cần xác định danh tính.
"Thời gian không chờ đợi. Đây thực sự là một cuộc chạy đua với thời gian, là thách thức lớn về trách nhiệm, về phương pháp và năng lực tổ chức thực hiện", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Nếu không tập trung giải quyết quyết liệt những việc chậm, việc khó, việc tồn đọng kéo dài, sẽ không còn đủ điều kiện và thời gian để làm trọn vẹn trách nhiệm với lịch sử, với nhân dân và với các anh hùng liệt sỹ.
Từ thực tế đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải thay đổi cách tiếp cận, chuyển từ làm theo tiến độ chung sang xác định mục tiêu cụ thể, rõ mốc thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả; coi đây là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, không được chậm trễ.
"Bằng mọi nỗ lực, giải pháp thiết thực và hiệu quả, phải đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ và xác định danh tính hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin", Phó Thủ tướng yêu cầu.
Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà đặt ra những con số cụ thể trong mục tiêu tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sỹ (Ảnh: Thu Giang).
Mục tiêu cụ thể đến năm 2027 và 2030, phân công rõ trách nhiệm
Về giai đoạn 2026-2030, Phó Thủ tướng nêu rõ mục tiêu chung là bằng mọi nỗ lực, giải pháp thiết thực để đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin.
Theo đó, phấn đấu đến dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/2027) tìm kiếm, quy tập được khoảng 7.000 hài cốt liệt sỹ và đến hết năm 2030 đạt khoảng 10.000 hài cốt.
Đối với công tác giám định ADN, mục tiêu được xác định rất cụ thể: đến năm 2027 thực hiện khoảng 18.000 mẫu, đến hết năm 2030 đạt khoảng 23.000 mẫu, nhằm từng bước xác định danh tính các hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin.
Để thực hiện các mục tiêu này, Phó Thủ tướng nhấn mạnh 3 trọng tâm lớn: hoàn thiện thể chế, chính sách và ưu tiên nguồn lực ngay trong năm 2026; xác định rõ vùng, địa bàn trọng điểm, trước hết là trong nước, để huy động lực lượng theo từng mốc thời gian cụ thể; phát huy trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời huy động sự tham gia của toàn xã hội, từng người dân trong cung cấp thông tin về liệt sỹ, mộ liệt sỹ.
Phó Thủ tướng cũng phân công rõ nhiệm vụ cho từng bộ, ngành. Trong đó, Bộ Quốc phòng với vai trò cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 515 được giao xây dựng chương trình hành động giai đoạn 2026-2030, chủ trì tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ, lập bản đồ tìm kiếm đợt 2 và đẩy mạnh hợp tác quốc tế.
Bộ Nội vụ tập trung hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sỹ, mộ liệt sỹ; Bộ Công an chủ trì xây dựng và vận hành Ngân hàng Gen thân nhân liệt sỹ, nâng cấp công nghệ giám định ADN.
Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương, Ban Chỉ đạo 515 cấp tỉnh, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, báo chí và toàn xã hội cùng vào cuộc, lan tỏa tinh thần tri ân, hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ với những kết quả cụ thể, thực chất.