Anh Nguyễn Khắc A. (Hà Nội) gửi câu hỏi: "Theo Luật Đường bộ 2024 mới được thông qua, xe ghép có được phép hoạt động không?"
Trả lời câu hỏi này: Theo quy định mới tại Luật Đường bộ 2024 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, ô-tô dưới 9 chỗ kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng không cần phải ký hợp đồng với người thuê cả chuyến xe. Điều này đồng nghĩa với việc xe ghép được phép hoạt động, cho phép gom khách lẻ đi ghép, đi chung một chuyến xe.
Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Đường bộ 2024 với nhiều thay đổi quan trọng trong quy định về hoạt động vận tải đường bộ so với Luật Giao thông đường bộ 2008.
Mô hình "xe ghép" không chỉ giúp hành khách tiết kiệm chi phí di chuyển mà còn giúp tăng thu nhập cho người lái xe do lượng hành khách trong một chuyến xe tăng lên. Ảnh minh họa.
Một trong những điểm mới đáng chú ý là khoản 6 Điều 56 của Luật Đường bộ 2024 quy định về các loại hình kinh doanh vận tải hành khách bằng xe ô-tô. Cụ thể, các loại hình này gồm: kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định, kinh doanh vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi, kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng và loại hình kinh doanh vận tải hành khách mới theo quy định của Chính phủ.
Điểm khác biệt so với quy định trước đây là loại hình kinh doanh vận tải du lịch đã bị lược bỏ, và thay vào đó bổ sung thêm loại hình kinh doanh vận tải hành khách mới do Chính phủ quy định.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giải trình rằng việc gộp loại hình xe hợp đồng và xe du lịch thành loại hình xe hợp đồng là do hai loại hình này có đặc điểm, tính chất tương đồng về tổ chức vận tải, phạm vi hoạt động, đối tượng phục vụ và hình thức giao kết hợp đồng giữa đơn vị kinh doanh vận tải và người thuê vận tải.
Theo đó, khi quy định chung hai loại hình này thành xe hợp đồng, phương tiện vẫn được ưu tiên hoạt động tại các khu vực, điểm du lịch và vận chuyển khách du lịch như quy định hiện hành.
Một điểm thay đổi quan trọng khác là Luật Đường bộ 2024 cho phép xe hợp đồng từ 8 chỗ trở xuống (không kể chỗ của người lái xe), tức xe hợp đồng dưới 9 chỗ ngồi, được phép gom khách lẻ đi chung một chuyến xe. Điều này được quy định cụ thể tại khoản 10 Điều 56, theo đó kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng là loại hình sử dụng xe ô-tô chở người để vận tải hành khách theo hợp đồng vận tải bằng văn bản giữa đơn vị kinh doanh vận tải hành khách và người thuê vận tải, bao gồm cả thuê người lái xe.
Đối với xe ô-tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) - tức xe từ 9 chỗ trở lên, phải có hợp đồng vận tải bằng văn bản giữa đơn vị kinh doanh vận tải hành khách và người thuê vận tải thuê cả chuyến xe, bao gồm cả người lái xe. Như vậy, xe dưới 9 chỗ không cần phải ký hợp đồng với người thuê vận tải cả chuyến xe, đồng nghĩa với việc "xe ghép" được phép gom khách lẻ đi ghép, đi chung một chuyến xe.
Quy định này được tiếp thu từ ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội trong quá trình thảo luận, hoàn thiện dự án Luật Đường bộ tại kỳ họp vừa qua. Các đại biểu cho rằng mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ là một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia. Mô hình này cho phép các hành khách khác nhau có cùng lộ trình nhưng khác điểm đón và trả khách có thể đi chung một chuyến xe. Điều này không chỉ giúp hành khách tiết kiệm chi phí di chuyển mà còn giúp tăng thu nhập cho người lái xe do lượng hành khách trong một chuyến xe tăng lên. Đồng thời, loại hình "xe ghép" còn mang lại nhiều lợi ích cho xã hội vì tối đa hóa số lượng người di chuyển trong một chuyến đi, giúp giảm lưu lượng xe lưu thông trên đường, giảm áp lực lên cơ sở hạ tầng, giải quyết tình trạng tắc nghẽn giao thông và giảm ô nhiễm môi trường.
Trên cơ sở đó, các đại biểu Quốc hội đề nghị các cơ quan liên quan rà soát, điều chỉnh khoản 10 Điều 56 theo hướng vừa kiểm soát tình trạng xe dù, bến cóc nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động.