Hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ đều bị xem là vi phạm

Tại buổi họp báo ngày 18-6, ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) TP HCM, cho biết công tác xử lý hàng giả trên các nền tảng thương mại điện tử đang gặp nhiều trở ngại do đối tượng vi phạm thường ẩn danh, không để lại thông tin giao dịch rõ ràng, gây khó khăn trong việc xác minh và truy vết.

Theo ông Huy, các thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi. Khi lực lượng chức năng siết chặt kiểm tra, các đối tượng chuyển sang sử dụng tiếng lóng, liên lạc qua các ứng dụng nhắn tin ngoài luồng, khiến việc điều tra trở nên phức tạp hơn. "Nhiều người livestream ở một nơi, bán hàng tại địa điểm khác, trong khi hàng hóa lại được cất giấu tại các căn hộ riêng hoặc trong hẻm sâu, gây cản trở lớn cho công tác kiểm tra" - ông Huy dẫn chứng.

Ông Huy cũng thẳng thắn cảnh báo một thực trạng đáng lo ngại: nhiều người tiêu dùng đã quen với việc mua hàng giá rẻ mà bỏ qua nguy cơ về chất lượng. Thậm chí, khi phát hiện là hàng giả, họ vẫn chấp nhận sử dụng vì cho rằng giá trị thấp. "Đây là hành vi tiếp tay cho hàng giả. Chúng tôi rất mong người tiêu dùng mạnh dạn tố giác, phản ánh khi phát hiện hàng hóa vi phạm" - ông Huy kêu gọi.

Để nâng cao hiệu quả quản lý, lực lượng QLTT TP HCM đang kiến nghị tăng cường tập huấn, đào tạo cán bộ về kỹ năng truy vết, thu thập thông tin trên môi trường mạng, đặc biệt là các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội.

Bên cạnh đó, ngành cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) nhằm phân tích hành vi, nhận diện thủ đoạn vi phạm, từ đó xây dựng kế hoạch kiểm tra trọng tâm, hiệu quả hơn.

Liên quan đến tình trạng một số tiểu thương tại các chợ lớn đóng cửa để né kiểm tra do không có hóa đơn đầu vào, ông Huy cho biết cơ quan chức năng hiểu và chia sẻ với khó khăn của bà con. Tuy nhiên, theo quy định tại Nghị định 98/2020 (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 24/2025), kinh doanh hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ vẫn bị xem là vi phạm.

"Một số tiểu thương có phản ứng, chúng tôi rất thông cảm. Nhưng mong bà con hiểu rằng việc bảo đảm nguồn gốc hàng hóa không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cách bảo vệ uy tín kinh doanh, sức khỏe người tiêu dùng và môi trường thương mại lành mạnh" - ông Huy nhấn mạnh.

Theo thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng QLTT TP HCM đã kiểm tra 533 vụ, xử lý 526 vụ vi phạm, với tổng số tiền thu nộp ngân sách trên 15 tỉ đồng. Riêng trong tháng cao điểm (từ 15-5 đến 15-6), đã xử lý 137 vụ, phần lớn liên quan đến thực phẩm, mỹ phẩm và hàng tiêu dùng thiết yếu.

Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP HCM, cũng cho rằng bên cạnh các biện pháp kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng, cần tận dụng sức ép từ thị trường để buộc các chủ thể kinh doanh phải hoạt động minh bạch, chuyên nghiệp.

Sở Công Thương sẽ phát động chương trình "Tick xanh trách nhiệm thương mại điện tử", nhằm thiết lập chuẩn mực ứng xử cho ba nhóm đối tượng chính: sàn TMĐT, nhà bán hàng, và các doanh nghiệp tiếp thị liên kết, KOL/KOC. "Việc gắn 'tick xanh' sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện các đơn vị kinh doanh uy tín, từ đó loại bỏ những nhà cung cấp sản phẩm kém chất lượng và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc" - ông Phương khẳng định.

Sẽ truy thu nếu hộ kinh doanh online không kê khai đầy đủ

Cùng ngày, liên quan đến việc hộ kinh doanh có hoạt động bán hàng online hoặc giao dịch trên các sàn thương mại điện tử, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, cho biết cơ quan thuế sẽ tiến hành truy vết dòng tiền và xác định doanh thu thực tế. Trên cơ sở đó, cơ quan thuế sẽ truy thu đối với các trường hợp chưa kê khai hoặc kê khai không đầy đủ.

Đặc biệt, từ ngày 1-6-2025, các hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử phát hành từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, nếu có doanh thu thực tế ghi nhận qua hóa đơn điện tử tăng từ 50% trở lên so với doanh thu khoán ban đầu, sẽ bị điều chỉnh tăng doanh thu tính thuế tương ứng.

Ông Mai Sơn lấy ví dụ: nếu từ đầu năm 2025, một hộ kinh doanh được khoán doanh thu tính thuế ở mức 100 triệu đồng/tháng nhưng trong tháng 6, doanh thu thực tế ghi nhận từ hóa đơn điện tử đạt 150 triệu đồng, thì từ tháng 7, cơ quan thuế sẽ điều chỉnh doanh thu tính thuế lên mức 150 triệu đồng/tháng. Ngược lại, nếu doanh thu thực tế trong tháng tiếp theo giảm xuống, thì doanh thu tính thuế cũng sẽ được điều chỉnh giảm tương ứng.

Liên quan đến hàng hóa đầu vào, ông Sơn khuyến cáo các hộ kinh doanh cần lấy đầy đủ hóa đơn, chứng từ và kê khai rõ ràng nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa. Việc này không chỉ đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật mà còn giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến hàng gian, hàng giả trong quá trình kinh doanh.