UBND TP Hà Nội đề xuất thí điểm đưa 5 thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất lên trực tuyến toàn trình, giúp mỗi hồ sơ tiết kiệm hơn 2,4 triệu đồng chi phí tuân thủ.
Ủy ban nhân dân (UBND) TP Hà Nội vừa có tờ trình đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai thí điểm phương án tái cấu trúc để cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình đối với nhóm thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trên địa bàn thành phố.
Theo UBND TP Hà Nội, đây là nhóm thủ tục có số lượng hồ sơ phát sinh rất lớn, trung bình khoảng 300.000 hồ sơ mỗi năm, tác động trực tiếp đến hoạt động vay vốn, sản xuất, kinh doanh và giao dịch dân sự của người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, do quy định hiện hành vẫn yêu cầu nộp bản gốc Giấy chứng nhận để xác nhận trực tiếp, các thủ tục này chưa thể thực hiện trực tuyến toàn trình, làm phát sinh chi phí và thời gian đi lại cho người dân.
Người dân làm thủ tục hành chính tại phường Tây Hồ (Ảnh: Nguyễn Hằng).
5 thủ tục thế chấp đất đai được đề xuất đưa lên online
Theo tờ trình, UBND TP Hà Nội đề xuất thí điểm tái cấu trúc 5 thủ tục hành chính trong lĩnh vực đăng ký biện pháp bảo đảm, gồm: đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; đăng ký thay đổi biện pháp bảo đảm; xóa đăng ký biện pháp bảo đảm; đăng ký, thay đổi, xóa đăng ký thông báo xử lý tài sản bảo đảm; chuyển tiếp đăng ký thế chấp quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng mua bán nhà ở hoặc tài sản gắn liền với đất.
Sau khi tái cấu trúc, toàn bộ hồ sơ được nộp trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia, sử dụng bản điện tử và chữ ký số. Người dân không phải nộp bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; cơ quan đăng ký đất đai khai thác, sử dụng dữ liệu đã có trong các cơ sở dữ liệu để giải quyết thủ tục. Kết quả giải quyết được cấp 100% dưới dạng bản điện tử, chỉ cấp bản giấy trong trường hợp người dân có nhu cầu.
UBND TP Hà Nội cho biết, việc bỏ yêu cầu nộp bản gốc Giấy chứng nhận và không bắt buộc công chứng, chứng thực hợp đồng bảo đảm theo nhu cầu của các bên sẽ giúp tháo gỡ điểm nghẽn lớn nhất, tạo điều kiện để các thủ tục này được thực hiện hoàn toàn trên môi trường điện tử.
Mỗi hồ sơ có thể tiết kiệm hơn 2,4 triệu đồng
Theo tính toán trong tờ trình, đối với thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, chi phí để hoàn tất một hồ sơ theo quy trình hiện hành khoảng 2,63 triệu đồng. Sau khi tái cấu trúc và thực hiện trực tuyến toàn trình, chi phí này giảm xuống còn khoảng 193.000 đồng, tương đương tiết kiệm hơn 2,4 triệu đồng mỗi hồ sơ, mức giảm khoảng 93%.
Với khối lượng trung bình khoảng 170.000 hồ sơ đăng ký thế chấp mỗi năm, riêng thủ tục này giúp tiết kiệm gần 415 tỷ đồng chi phí tuân thủ mỗi năm. Đối với các thủ tục xóa đăng ký và đăng ký thay đổi biện pháp bảo đảm, chi phí thực hiện một hồ sơ cũng được tính toán giảm từ gần 2 triệu đồng xuống còn khoảng 116.000 đồng, tương đương tiết kiệm hơn 1,8 triệu đồng mỗi hồ sơ. Với khoảng 130.000 hồ sơ mỗi năm, nhóm thủ tục này giúp tiết kiệm thêm hơn 236 tỷ đồng chi phí tuân thủ.
Theo đó, tờ trình kết luận, phương án tái cấu trúc nhóm thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất có thể giúp tiết kiệm tổng cộng khoảng 651.570 tỷ đồng mỗi năm, chưa tính đến 2 thủ tục còn lại phát sinh ít hồ sơ hơn và một số chi phí khác.
Thí điểm từ 1/1/2026, làm cơ sở nhân rộng
Theo đề xuất, thời gian thí điểm phương án tái cấu trúc là 3 tháng, bắt đầu từ ngày 1/1/2026. Kết quả thực hiện theo phương án này được thừa nhận giá trị pháp lý tương đương với cách thức thực hiện truyền thống theo quy định hiện hành và không bị phân biệt hiệu lực khi sử dụng ngoài phạm vi thành phố Hà Nội.
Trên cơ sở kết quả thí điểm, UBND TP Hà Nội kiến nghị xem xét áp dụng thống nhất trên cả nước, đồng thời sửa đổi hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi các quy định pháp luật liên quan để bảo đảm triển khai đồng bộ, hiệu quả.