Bộ Nội vụ cho biết, sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực, chính quyền địa phương chuyển từ 3 cấp (cấp tỉnh, huyện, xã) sang 2 cấp (cấp tỉnh, xã) nên một số quy định hiện hành về xử lý kỷ luật liên quan đến cấp huyện, cấp xã không còn phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Quá trình thực hiện các quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức, các bộ, ngành, địa phương phản ánh vướng mắc trong xử lý kỷ luật một số tình huống phát sinh trong công tác cán bộ; một số quy định cần sửa đổi để bảo đảm thống nhất trong áp dụng pháp luật như nguyên tắc xử lý, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật …
Để kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, việc ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 112/2020/NĐ-CP ngày 18/9/2020 của Chính phủ về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức và Nghị định số 71/2023/NĐ-CP ngày 20/9/2023 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 112/2020/NĐ-CP ngày 18/9/2020 về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức là cần thiết.
Bố cục dự thảo Nghị định
Dự thảo Nghị định gồm 5 Chương , 43 điều, kế thừa cấu trúc Chương, điều của Nghị định số 112/2020/NĐ-CP và Nghị định số 71/2023/NĐ-CP, trong đó:
- Chương I. Quy định chung (gồm 5 điều: Từ Điều 1 đến Điều 5): Quy định về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng; nguyên tắc xử lý kỷ luật; các trường hợp chưa xem xét xử lý kỷ luật; các trường hợp được miễn trách nhiệm kỷ luật; Thời hiệu, thời hạn xử lý kỷ luật.
- Chương II. Về các hành vi và hình thức kỷ luật (gồm 12 điều: Từ Điều 6 đến Điều 17): Quy định về các hành vi vi phạm; các hình thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức; áp dụng các hình thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức.
- Chương III. Thẩm quyền và trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật (gồm 18 điều: Từ Điều 18 đến Điều 35): Quy định về thẩm quyền và trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật đối với cán bộ; thẩm quyền và trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật đối với người đã nghỉ việc, nghỉ hưu; thẩm quyền và trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật đối với công chức; thẩm quyền và trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật đối với viên chức.
- Chương IV. Quy định khác có liên quan đến xử lý kỷ luật (gồm 5 điều: Từ Điều 36 đến Điều 40): Về các quy định liên quan khi xem xét xử lý kỷ luật; sau khi có quyết định kỷ luật đối với cán bộ, công chức; sau khi có quyết định kỷ luật đối với viên chức; chế độ, chính sách đối với trường hợp đang trong thời gian bị tạm giữ, tạm giam, tạm đình chỉ công tác hoặc tạm đình chỉ chức vụ; khiếu nại quyết định xử lý kỷ luật.
- Chương V. Trách nhiệm thi hành (gồm 3 điều: Từ Điều 41 đến Điều 43): Quy định về điều khoản chuyển tiếp và áp dụng pháp luật chuyên ngành; hiệu lực thi hành; trách nhiệm thi hành.
Những nội dung sửa đổi, hoàn thiện
Dự thảo Nghị định tập trung sửa đổi vào các nội dung: (1) về nguyên tắc xử lý kỷ luật (Điều 2), bổ sung nội dung: "Trường hợp quá thời hạn 30 ngày nhưng còn thời hiệu xử lý kỷ luật thì cơ quan, tổ chức, đơn vị phải tiếp tục thực hiện quy trình xử lý kỷ luật hành chính theo quy định" để khắc phục vướng mắc trong thực tiễn; "Cán bộ, công chức, viên chức bị kỷ luật oan phải được xin lỗi và phục hồi quyền lợi" để thể chế hóa quy định tại khoản 12 Điều 8 dự thảo Quy định của BCHTW về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng;
(2) bổ sung về các trường hợp được miễn trách nhiệm kỷ luật (Điều 4) nội dung: "Đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định, không tư lợi trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ nhưng có thiệt hại do rủi ro khách quan" để thể chế hóa Nghị quyết số 138/NQ-CP ngày 16/5/2025 của Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và "Thực hiện đề xuất về đổi mới, sáng tạo được cơ quan có thẩm quyền cho phép và được cấp có thẩm quyền xác định đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung nhưng có thiệt hại xảy ra" để thể chế Luật Cán bộ, công chức năm 2025, cơ chế khuyến khích dám nghĩ, dám làm;
(3) Thời hạn xử lý kỷ luật (Điều 5), sửa đổi để thống nhất với dự thảo Luật CBCC năm 2025;
(4) Hình thức kỷ luật bỏ hình thức kỷ luật giáng chức đối với công chức giữ chức danh lãnh đạo, quản lý, hạ bậc lương đối với công chức không giữ chức danh lãnh đạo, quản lý;
(5) Bỏ nội dung liên quan đến cấp huyện để thống nhất với mô hình tổ chức chính quyền hai cấp;
(6) Bổ sung đối tượng thay thế trong Hội đồng kỷ luật đối với công chức, viên chức ngoài các trường hợp thuộc trường hợp quy định tại khoản 11 Điều 2 Nghị định này thì trường hợp thành phần trong Hội đồng kỷ luật thuộc đối tượng trong cùng vụ việc bị xem xét kỷ luật cũng sẽ được thay thế để phù hợp với tình hình thực tiễn; bỏ thành phần Hội đồng là đại diện Ban chấp hành công đoàn để thực hiện chủ trương kết thúc hoạt động không lập tổ chức công đoàn trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp theo Kết luận số 157-KL/TW ngày 25/5/2025 của Bộ Chính trị…
Những nội dung lược bỏ
Bộ Nội vụ đề xuất bỏ Điều 10. Áp dụng hình thức kỷ luật hạ bậc lương đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và Điều 11. Áp dụng hình thức kỷ luật giáng chức đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý. Lý do: Bỏ vì Luật Cán bộ, công chức năm 2025 không quy định 02 hình thức kỷ luật nêu trên.
Bỏ khổ 2 khoản 2 Điều 24; điểm d khoản 2 Điều 26; khoản 3 Điều 28. Lý do: Bỏ để thống nhất với mô hình tổ chức chính quyền hai cấp, bỏ cấp huyện, không phân biệt công chức cấp tỉnh, cấp xã. Đồng thời, bỏ khoản 1, khoản 6 Điều 39. Lý do: Bỏ để thống nhất với Luật Cán bộ, công chức năm 2025, không quy định hình thức kỷ luật hạ bậc lương.
Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ.