Trong thời gian gần đây, tình trạng đổ trộm chất thải và bùn đất tại xã Võng La, huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội đã và đang trở thành một vấn đề nhức nhối, gây bức xúc trong cộng đồng dân cư. Hàng chục xe chở chất thải, bùn đất vẫn ngang nhiên hoạt động, đổ trộm tại các bến bãi tập kết vật liệu trái phép, bất chấp sự can thiệp của các cơ quan chức năng.
Theo chuyên đề nghiên cứu tham vấn chính sách về môi trường và an ninh đời sống cho người dân tại các khu vực ngoại thành Hà Nội, Pháp Luật Chính Sách đã nhận được nhiều phản ánh đáng lo ngại về tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng tại huyện Đông Anh. Cư dân nơi đây cho biết, nạn xả thải trái phép và hoạt động của các bến bãi không phép đang gây ra không chỉ ô nhiễm không khí mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nước và sức khỏe của người dân. Những tiếng ồn từ các phương tiện vận chuyển chất thải, cùng với mùi hôi thối, đã trở thành nỗi ám ảnh hàng ngày của cư dân. Tình trạng này không chỉ đặt ra những thách thức lớn đối với môi trường sống mà còn ảnh hưởng đến an ninh và chất lượng cuộc sống của người dân địa phương, khiến họ lo lắng về sức khỏe của gia đình và tương lai của cộng đồng. Thực trạng này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt từ chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng nhằm khắc phục và bảo vệ môi trường sống cho người dân.
Theo phản ánh từ người dân tại khu vực, các phương tiện có trọng tải lớn thường xuyên hoạt động vào ban đêm, làm gia tăng tình trạng ô nhiễm môi trường. Những chiếc xe này nối đuôi nhau trên các tuyến đường, không chỉ gây ra mùi hôi thối mà còn để lại những vết bẩn, bùn đất rơi vãi trên mặt đường. Hệ quả là, các phương tiện đang lưu thông trên đường gặp phải nguy cơ mất an toàn giao thông, đặc biệt là vào những giờ cao điểm.
Nhiều người dân cho biết, khi những chiếc xe chở chất thải di chuyển với tốc độ cao, chất lỏng trong thùng xe thường bị văng ra ngoài. Không ít người đã gặp tai nạn do trơn trượt, phải tránh né những vũng bùn và chất thải nằm rải rác trên đường. Đây không chỉ là một vấn đề an toàn giao thông mà còn là một mối nguy hại cho sức khỏe cộng đồng.
Mặc dù chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng đã có những nỗ lực trong việc xử lý tình trạng này, nhưng thực tế cho thấy, việc ngăn chặn nạn đổ trộm chất thải vẫn gặp nhiều khó khăn. Cần có biện pháp mạnh mẽ hơn trong việc xử lý các đối tượng vi phạm, cũng như tăng cường giám sát và kiểm tra các bến bãi tập kết vật liệu trái phép.
Ngay sau khi nhận được phản ánh từ người dân về tình trạng đổ trộm chất thải tại bến bãi tập kết vật liệu trái phép ở xã Võng La, huyện Đông Anh, Pháp Luật Chính Sách đã kịp thời có mặt tại hiện trường để ghi nhận sự việc. Chúng tôi đã liên hệ với Lãnh đạo UBND xã Võng La để phối hợp giải quyết tình hình cấp bách này.
Từ phía chính quyền, ông Hà Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Võng La đã có mặt trực tiếp và chỉ đạo lực lượng Công an xã khẩn trương xử lý các đối tượng liên quan, bao gồm đại diện bến bãi và tài xế chở chất thải đổ tại khu vực bến bãi nằm tiếp giáp với đường đê và sông Hồng.
Tại hiện trường, tổ công tác đã phát hiện một số lái xe và phương tiện đang thực hiện hành vi đổ chất thải trái phép. Lực lượng Công an xã đã yêu cầu tài xế xuất trình các giấy tờ liên quan và tiến hành xử lý theo quy định của pháp luật. Hành vi này không chỉ vi phạm quy định mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đời sống của người dân xung quanh.
Điều đáng lên án là chủ bến bãi tập kết vật liệu trái phép vẫn tiếp tục cho phép các phương tiện chở chất thải đổ tại bến bãi của mình, mặc dù đã biết rõ hoạt động của bến bãi này là trái phép. Hành động này thể hiện sự coi thường quy định pháp luật và sức khỏe của cộng đồng.
Trao đổi với chúng tôi, anh N.V.Đ, một người dân địa phương, bức xúc cho biết: “Bến bãi hoạt động không phép quá nhiều, họ sử dụng xe có trọng tải lớn, chạy ầm ầm qua khu dân cư với tốc độ nhanh, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Chúng tôi thường xuyên phải hít khói bụi từ những chiếc xe chở vật liệu. Đặc biệt, những hộ gia đình sống gần trục đường Ủy ban xã chịu ảnh hưởng nặng nề. Chúng tôi đã phản ánh nhiều lần nhưng tình trạng vẫn không được cải thiện”.
Khu vực lái xe vi phạm đổ trộm chất thải, bùn đất.
Người dân nơi đây đang trông chờ những biện pháp mạnh mẽ hơn từ chính quyền để ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường và đảm bảo cuộc sống an toàn cho cộng đồng.
Theo khoản 18 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định chất thải là vật chất ở thể rắn, lỏng, khí hoặc ở dạng khác được thải ra từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt hoặc hoạt động khác. Hành vi xả chất thải trái phép ra môi trường là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 7 Luật Bảo vệ môi trường 2020, cụ thể:
- Vận chuyển, chôn, lấp, đổ, thải, đốt chất thải rắn, chất thải nguy hại không đúng quy trình kỹ thuật, quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Xả nước thải, xả khí thải chưa được xử lý đạt QCKT môi trường ra môi trường.
- Thực hiện dự án đầu tư hoặc xả thải khi chưa đủ điều kiện theo quy định về bảo vệ môi trường.
Với hành vi này, tùy theo mức độ mà cá nhân hoặc doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chính là bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Căn cứ theo Điều 4 Nghị định 155/2016/NĐ-CP, đối với cá nhân và tổ chức vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, mức xử phạt chính có thể bao gồm cảnh cáo hoặc phạt tiền. Mức phạt tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính là 1.000.000.000 đồng đối với cá nhân và 2.000.000.000 đồng đối với tổ chức.
Ngoài hình thức xử phạt chính, các cá nhân và tổ chức vi phạm còn có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung như tước quyền sử dụng giấy phép xử lý chất thải nguy hại và giấy phép xả thải khí thải công nghiệp trong một thời gian nhất định. Bên cạnh đó, các tang vật vi phạm và phương tiện được sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm cũng có thể bị tịch thu. Đặc biệt, mọi hoạt động tạo ra chất thải cần xử lý sẽ bị tạm đình chỉ, nhưng các hoạt động không liên quan vẫn có thể tiếp tục diễn ra bình thường.
Đối với các doanh nghiệp vi phạm, bên cạnh những hình thức xử phạt còn có thể phải thực hiện một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả. Điều này bao gồm việc khôi phục lại tình trạng môi trường đã bị ô nhiễm hoặc phục hồi môi trường do các hành vi vi phạm gây ra. Đồng thời cũng sẽ phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả khắc phục theo quy định.
Cần lưu ý rằng việc tước giấy phép xử lý chất thải chỉ tạm dừng các công việc có liên quan đến hoạt động xả thải của doanh nghiệp. Những hoạt động khác không liên quan sẽ được phép hoạt động bình thường, đảm bảo không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp trong thời gian khắc phục.
Mặc dù có sự xuất hiện của lực lượng chức năng, nhưng bến bãi không phép vẫn ngang nhiên hoạt động.
Sau khi thông tin được chuyển tới các cấp chính quyền huyện Đông Anh, tình trạng trên vẫn tiếp tục diễn ra. Pháp Luật Chính Sách đã phối hợp cùng Đội CSGT huyện Đông Anh để ghi nhận, phản ánh và kết hợp phát hiện, xử lý vấn nạn đổ trộm chất thải, bùn đất từ khu vực nội thành Hà Nội trên địa bàn huyện.
Chính quyền địa phương cần xem xét lại các quy định của pháp luật và có những biện pháp xử lý nghiêm minh đối với các trường hợp vi phạm nếu có, từ chủ bến bãi trái phép cho đến những chiếc xe tải đổ chất thải không đúng quy định. Những hành vi này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến giao thông, làm gia tăng nguy cơ tai nạn và tạo ra những rủi ro cho sức khỏe của người dân trong khu vực. Việc duy trì môi trường sống trong lành và an toàn là trách nhiệm của chính quyền, và người dân đang rất mong chờ những hành động cụ thể từ phía cơ quan chức năng.
Để tạo niềm tin từ nhân dân, chính quyền cần có những giải pháp quyết liệt nhằm dẹp bỏ tình trạng xả thải trái phép, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về ý thức bảo vệ môi trường. Người dân hy vọng rằng chính quyền sẽ sớm triển khai các biện pháp mạnh mẽ để giải quyết triệt để vấn đề này, không chỉ bảo đảm cuộc sống và sức khỏe của họ mà còn góp phần xây dựng một môi trường sống bền vững hơn cho thế hệ tương lai. Sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền sẽ thể hiện cam kết bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững cho khu vực, từ đó củng cố niềm tin của nhân dân vào các cơ quan chức năng.
Bài viết được đăng tải trên Đặc san giấy số 03.