Chuyên gia cho rằng khi chuyển từ thuế khoán sang kê khai thuế, nguy cơ hộ, cá nhân kinh doanh sai sót dữ liệu là khó tránh khỏi nên chế tài phạt cần được xây dựng thận trọng, phù hợp với thực tiễn.
Tại Hội nghị đối thoại về chính sách, thủ tục hành chính thuế và hải quan năm 2025 tổ chức ngày 26/12, đại diện Bộ Tài chính cho biết ngành thuế đang tăng tốc chuyển đổi số thông qua việc kết nối dữ liệu dân cư với Bộ Công an. Đáng chú ý, từ ngày 1/7, số định danh cá nhân sẽ chính thức được sử dụng thay thế cho mã số thuế cá nhân.
Đồng thời, cơ quan này đang ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và Big Data để nhận diện rủi ro, giám sát hoàn thuế và quản lý nợ. Các công cụ hỗ trợ như chatbot AI cũng được triển khai nhằm giúp người nộp thuế tiếp cận chính sách nhanh chóng hơn.
Kiến nghị không phạt nặng lỗi hành chính ít nghiêm trọng
Phát biểu tại Hội nghị, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam, ghi nhận sự chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, bà cho rằng để tạo thuận lợi thực chất, cơ quan quản lý cần tháo gỡ các "nút thắt" trong cơ chế xử phạt và vận hành.
Cụ thể, đối với việc lập hóa đơn điện tử trong các lĩnh vực có tần suất giao dịch dày đặc như vận tải, dịch vụ, bà Hải kiến nghị Bộ Tài chính cần tiếp tục báo cáo Chính phủ để có phương án tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp.
Quang cảnh hội nghị (Ảnh: BTC).
Về chế tài xử phạt, đại diện Hội Tư vấn thuế chỉ ra bất cập khi nhiều trường hợp cá nhân sai sót chỉ tiêu hồ sơ, dù không gây thất thu thuế nhưng vẫn bị phạt từ 6-8 triệu đồng. Bà Hải đánh giá mức phạt này là "khá cao" và gây áp lực không cần thiết.
"Trong quá trình xây dựng văn bản hướng dẫn Luật Quản lý thuế số 108, cần phân loại rõ hành vi. Với lỗi vi phạm hành chính đơn thuần, không cố ý và không ảnh hưởng số thu ngân sách, mức phạt cần đảm bảo tính răn đe nhưng không nên tạo gánh nặng quá lớn cho người nộp thuế", bà Hải nhấn mạnh.
Đặc biệt, trong bối cảnh hộ kinh doanh bắt đầu chuyển từ thuế khoán sang tự kê khai thuế điện tử từ năm sau, bà Hải cho rằng sai sót dữ liệu là khó tránh khỏi. Do đó, việc áp dụng chế tài trong giai đoạn chuyển đổi cần sự thận trọng và phù hợp thực tiễn.
Ngoài ra, với lĩnh vực thương mại điện tử, bà Hải đề xuất: Khi các sàn đã khấu trừ và nộp thuế thay, cần quy định sàn thực hiện luôn việc xuất hóa đơn hoặc có cơ chế miễn trừ nghĩa vụ này cho hộ kinh doanh để giảm tải thủ tục.
Kiểm tra giao dịch tiền tại ngân hàng (Ảnh: Mạnh Quân).
Cục Thuế chỉ đạo khẩn trương giải quyết vướng mắc của người nộp thuế
Ngay trong ngày 26/12, Cục Thuế đã ban hành công văn hỏa tốc gửi thủ trưởng các ban, đơn vị thuộc Cục Thuế, Trưởng Thuế các tỉnh, thành phố với yêu cầu khẩn trương giải quyết vướng mắc của người nộp thuế tại Hội nghị đối thoại về chính sách, thủ tục hành chính thuế và hải quan năm 2025.
Cục Thuế thông tin, hội nghị đối thoại thu hút hơn 1,7 triệu lượt tương tác, có thời điểm hơn 11.000 người truy cập trực tuyến cùng lúc, tiếp nhận 639 câu hỏi và gần 150 câu trả lời đã được đăng tải, qua đó hỗ trợ giải đáp được các vướng mắc chung cho người nộp thuế cả trong và ngoài nước.
Cục Thuế yêu cầu các đơn vị khẩn trương giải quyết dứt điểm 100% kiến nghị của người nộp thuế gửi đến hội nghị, thể hiện tinh thần trách nhiệm và cầu thị. Ban Quản lý tuân thủ và hỗ trợ người nộp thuế được giao rà soát, thống kê các vướng mắc chưa trả lời và phân công đơn vị xử lý theo chức năng.
Thủ trưởng các ban, đơn vị và trưởng thuế địa phương trực tiếp chỉ đạo, huy động công chức có chuyên môn trả lời vướng mắc, hoàn thành trước 17h ngày 27/12; các vấn đề phức tạp phải thông tin tiếp nhận và gửi trả lời chậm nhất 22h ngày 28/12. Ban Quản lý tuân thủ theo dõi, tổng hợp và báo cáo kết quả toàn hệ thống trong ngày 29/12.