Theo dự thảo luật trình Quốc hội, người khiếu nại, tố cáo phải cung cấp họ tên, địa chỉ, số căn cước để xác thực, tránh mạo danh, song thông tin cá nhân vẫn được bảo mật.
Sáng 11/11, thừa ủy quyền Thủ tướng, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo.
Theo dự thảo, người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh khi đến nơi tiếp công dân có nghĩa vụ nêu rõ họ tên, địa chỉ, số căn cước hoặc số định danh, hộ chiếu; nếu được ủy quyền hợp pháp thì phải có giấy ủy quyền. Người dân đồng thời phải có đơn hoặc trình bày rõ ràng nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh và cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết cho việc tiếp nhận, thụ lý vụ việc.
Quy định này nhằm bảo đảm tính minh bạch, xác thực, tránh mạo danh trong quá trình khiếu nại, tố cáo, nhưng không đồng nghĩa với việc thông tin cá nhân sẽ được công khai. Theo Luật Tố cáo hiện hành, danh tính của người tố cáo phải được giữ bí mật tuyệt đối. Cơ quan tiếp nhận có trách nhiệm bảo vệ người tố cáo, không tiết lộ thông tin nhận dạng trừ khi người đó đồng ý hoặc pháp luật có quy định khác. Nguyên tắc này tiếp tục được duy trì trong dự thảo sửa đổi, nghĩa là dù người dân phải định danh, nhưng cơ quan tiếp công dân và cơ quan thụ lý vụ việc vẫn có nghĩa vụ bảo mật thông tin cá nhân và nội dung tố cáo.
Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình Quốc hội Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo. Ảnh: Hoàng Phong
Dự thảo cũng quy định Chủ tịch UBND cấp xã phải tiếp công dân ít nhất hai ngày mỗi tháng, phù hợp với quy định về tiếp công dân của người đứng đầu cấp ủy theo Quy định 11 của Bộ Chính trị và mô hình chính quyền hai cấp hiện nay. Ngoài ra, cấp xã có cán bộ tiếp công dân thường xuyên; khi cần thiết, Chủ tịch UBND xã có thể tiếp công dân đột xuất để kịp thời xử lý khiếu nại, tố cáo.
Tổng thanh tra Đoàn Hồng Phong cho biết các quy định này nhằm thể chế hóa chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tinh gọn cơ quan thanh tra theo mô hình chính quyền hai cấp; đồng thời nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Dự luật cũng cụ thể hóa chủ trương về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, khắc phục các bất cập và tăng hiệu lực quản lý.
Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho biết đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra tán thành với đề xuất của Chính phủ, cho rằng phạm vi sửa đổi của dự án luật phù hợp với tình hình hiện nay. Đối với quy định cung cấp thông tin định danh, cơ quan thẩm tra đồng ý về nguyên tắc, nhưng đề nghị làm rõ trường hợp người gốc Việt Nam chưa xác định quốc tịch, đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa được coi là công dân, có thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Tiếp công dân hay không. Ý kiến này đề nghị quy định cụ thể để không ảnh hưởng đến quyền lợi của nhóm này.
Bổ sung quy định tiếp công dân trực tuyến
Dự luật bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến nhằm thể chế hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, tạo thuận lợi cho người dân, nhất là những người ở xa, đi lại khó khăn. Người dân được lựa chọn hình thức tiếp công dân trực tiếp hoặc trực tuyến.
Việc tiếp công dân trực tuyến phải bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, cơ sở vật chất, kỹ thuật, đồng thời giữ bí mật và an toàn cho người tố cáo. Biên bản làm việc, dữ liệu, hồ sơ phát sinh trong quá trình tiếp công dân trực tuyến có giá trị pháp lý và là căn cứ để giải quyết vụ việc. Dự thảo giao Chính phủ quy định chi tiết về điều kiện tổ chức, trình tự và thủ tục thực hiện hình thức này.
Quốc hội sẽ thảo luận hội trường dự thảo Luật sửa đổi 3 Luật Khiếu nại, Tố cáo và Tiếp công dân vào ngày 4/12 và dự kiến thông qua ngày 11/12.