Nhiều ý kiến cho rằng việc chuyển giao thẩm quyền, chức năng của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về xã sẽ giúp người dân thực hiện các thủ tục thuận lợi hơn, đồng thời tạo điều kiện để cấp xã chủ động quản lý dữ liệu đất đai.
Nhu cầu cắt giảm đơn vị trung gian trở nên cấp bách
Sau khi mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp đi vào vận hành, một số đơn vị trung gian như chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ), Trạm khuyến nông khu vực, Ban quản lý dự án khu vực… dần bộc lộ những hạn chế về hiệu quả và tính thống nhất trong quản lý.
Từ thực tiễn đó, ông Nguyễn Ngọc Nam - Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh kiêm Giám đốc Trung tâm Phục vụ Hành chính công tỉnh Bắc Ninh kiến nghị nhanh chóng tổ chức lại các đơn vị trung gian này, chuyển toàn bộ nhiệm vụ lên tỉnh hoặc xuống xã. Đối với chi nhánh VPĐKĐĐ, theo ông Nam, nên thống nhất chuyển về cấp xã, vì đây là cấp thực thi gần dân nhất.
Còn theo đại diện UBND xã Yên Bài (Hà Nội), tại các xã miền núi, biến động đất đai xảy ra thường xuyên. Tuy nhiên, Thành phố chỉ cấp bản đồ địa chính cho chi nhánh VPĐKĐĐ, xã không có quyền truy cập hoặc cập nhật.
Vì vậy, khi người dân nộp hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Giấy chứng nhận) hay chuyển mục đích sử dụng đất, xã vẫn phải gửi hồ sơ lên chi nhánh để xác minh. Quy trình kéo dài khiến người dân chờ đợi lâu.
“Chi nhánh VPĐKĐĐ đang thực hiện chức năng xử lý các vấn đề chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất. Nếu theo phương án chuyển chức năng Chi nhánh VPĐKĐĐ về xã thì UBND xã sẽ thực hiện tất cả các công việc này, người dân chỉ cần đến xã sẽ được hướng dẫn và xử lý các giấy tờ thủ tục cần thiết nhanh chóng, thuận lợi", vị đại diện chỉ ra.
Đại diện UBND xã Yên Bài cũng cho rằng: "Bên cạnh đó, các hoạt động biến động đất đai được thu thập và xử lý tại xã sẽ thuận lợi hơn cho việc quản lý theo đúng yêu cầu làm sạch dữ liệu hiện nay”.
Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, sự đứt gãy thông tin giữa cấp xã và Chi nhánh VPĐKĐĐ gây khó khăn cho cả người dân lẫn chính quyền cơ sở. Ảnh minh họa
Trao đổi với VietNamNet, một lãnh đạo Phòng Kinh tế của một xã tại Hà Nội cho biết, chi nhánh VPĐKĐĐ đang thực hiện các nghiệp vụ quản lý đơn giản về đất đai.
Trong khi đó, cấp xã là đơn vị hành chính gần dân nhất. Chẳng hạn, khi người dân muốn tách thửa thì nên để cho UBND xã xử lý. Như vậy, người dân chỉ cần đến làm việc tại một cửa là mọi việc từ tách thửa, cấp mới, biến động đất đai đều có thể được giải quyết nhanh chóng, thuận lợi.
“Nếu xã được giao thẩm quyền, người dân chỉ cần đến làm việc tại một cửa, vừa nhanh vừa minh bạch. Đây là thời điểm thích hợp để thực hiện việc chuyển chi nhánh VPĐKĐĐ về xã nhằm thống nhất quản lý và làm sạch dữ liệu”, vị này nhấn mạnh.
Hướng tới “một cấp, một cơ quan”
Trước yêu cầu cải cách này, tại tờ trình ngày 7/10 gửi Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ NN&MT, Đảng ủy Cục Quản lý Đất đai đã đưa ra hai phương án chuyển giao thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của chi nhánh VPĐKĐĐ về cấp xã.
Phương án 1 là UBND cấp xã thành lập đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã để tiếp nhận nguyên trạng thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của chi nhánh VPĐKĐĐ.
Phương án 2 là chuyển giao thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận, xác nhận thay đổi trên Giấy chứng nhận đối với trường hợp đăng ký biến động thuộc thẩm quyền của chi nhánh VPĐKĐĐ cho Chủ tịch UBND cấp xã; đồng thời, chuyển chức năng, nhiệm vụ của chi nhánh VPĐKĐĐ cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã (Phòng Kinh tế/ Phòng Kinh tế - Hạ tầng), bố trí tối thiểu từ 2 cán bộ của Chi nhánh về cơ quan này.
Đảng ủy Cục Quản lý Đất đai đánh giá phương án 2 là lựa chọn phù hợp, có tính khả thi cao, đáp ứng yêu cầu của Chính phủ về tinh gọn tổ chức, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền cơ sở.
Theo đó, phương án này bảo đảm nguyên tắc “một cấp, một cơ quan”, thống nhất thực hiện nhiệm vụ đăng ký đất đai; phù hợp với định hướng tinh gọn bộ máy và cải cách bộ máy hành chính; đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước và tính linh hoạt trong tổ chức thực hiện.