Tại cuộc họp báo Chính phủ mới đây, đại diện Bộ Xây dựng cũng đã thông tin về lộ trình điều chỉnh các thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực xây dựng, để tạo điều kiện tối đa cho người dân. Dư luận đang rất đồng tình và cho rằng, cắt giảm thủ tục giấy phép xây dựng là phù hợp, tuy nhiên cần phải đi đôi với quy chuẩn và hậu kiểm chặt chẽ.
Tiết kiệm thời gian, chi phí
Cần giám sát chặt chẽ khi bỏ thủ tục cấp giấy phép xây dựng.
Trong một thông báo vừa đưa ra, Trung tâm phục vụ hành chính công TP Hà Nội cho biết, bắt đầu từ ngày 9/6, đơn vị sẽ chính thức triển khai tiếp nhận 100% hồ sơ theo hình thức trực tuyến và trực tuyến toàn trình đối với các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực hoạt động xây dựng.
Thay vì phải đến cơ quan hành chính, chờ đợi và điền giấy tờ phức tạp, người dân và doanh nghiệp tại Hà Nội giờ đây có thể thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng một cách nhanh chóng, thuận tiện ngay tại nhà. Chỉ với vài thao tác đơn giản trên Cổng dịch vụ công trực tuyến của TP Hà Nội, hồ sơ sẽ được xử lý minh bạch, đúng quy trình, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Cụ thể, Trung tâm Phục vụ hành chính công Hà Nội sẽ triển khai tiếp nhận 100% hồ sơ theo hình thức trực tuyến toàn trình đối với 5 thủ tục hành chính: Cấp giấy phép xây dựng mới đối với công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ; Cấp giấy phép xây dựng sửa chữa, cải tạo đối với công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ; Cấp điều chỉnh giấy phép xây dựng đối với công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ; Gia hạn giấy phép xây dựng đối với công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ; Cấp lại giấy phép xây dựng đối với công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ...
Có thể thấy, sau chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ qua Công điện số 78, các cải cách, đơn giản hoá thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực xây dựng đang được cơ quan quản lý nhà nước và các địa phương tích cực vào cuộc. Không chỉ Hà Nội, TP Hồ Chí Minh cũng đang xem xét thí điểm việc bỏ giấy phép xây dựng, chuyển sang hình thức đăng ký xây dựng với nhà riêng lẻ và các công trình.
Theo đề xuất, người dân tại các khu vực đã có quy hoạch 1/500, các công trình thuộc khu vực đã phê duyệt thiết kế đô thị hoặc quy chế quản lý kiến trúc đô thị, sẽ không cần xin giấy phép xây dựng như trước. Thay vào đó, họ chỉ cần thực hiện thủ tục đăng ký với chính quyền địa phương. Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho hay, đang phối hợp với các sở, ngành và chính quyền địa phương nghiên cứu để tham mưu thành phố ban hành các hướng dẫn cụ thể về việc bỏ cấp phép xây dựng trong tháng 6 này.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy, tất cả các thủ tục hành chính về cấp giấy phép đều thực hiện một cách nghiêm túc, rà soát lại, đơn giản hóa, bãi bỏ và tạo điều kiện tối đa cho người dân và doanh nghiệp, địa phương. Trước hết, đối với những văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực xây dựng, quy định cấp phép, Bộ Xây dựng rà soát lại, từ các nghị định, thông tư do Bộ Xây dựng ban hành.
“Bộ Xây dựng tiến hành đánh giá, tổng kết, vì toàn bộ thủ tục cấp phép xây dựng cho người dân đều xuất cấp cho tất cả các địa phương. Bộ Xây dựng sẽ hiệu chỉnh, sửa đổi, cắt giảm các thủ tục từ Luật Xây dựng, toàn bộ các nội dung này sẽ hoàn thiện trong năm 2025. Trước mắt, đối với khu vực đã có quy hoạch chi tiết 1/500 được phê duyệt thì có thể sửa đổi ngay, miễn cấp phép ngay, không còn việc cấp phép cho người dân xây dựng. Hay những khu vực đã có thiết kế đô thị theo luật quy định chung thì sử dụng thiết kế đô thị đó”, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy thông tin.
Ông Huy cũng nói thêm, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp nhưng cũng phải đánh giá tác động nếu có việc bỏ cấp phép đi, việc người dân được tự quyền xây dựng có ảnh hưởng gì đến quyền lợi hợp pháp của người dân và doanh nghiệp khác không.
Tăng cường giám sát từ tiền kiểm đến hậu kiểm
Trước lộ trình được Bộ Xây dựng thông tin, sẽ hoàn thiện các nội dung trong năm 2025 để bỏ giấy phép xây dựng, theo KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam thì điều này có lợi cho người dân và đây là một nội dung rất quan trọng. Trước mắt để bỏ giấy phép xây dựng ở các khu vực đã có quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc những khu vực đã có thiết kế đô thị thì phải có sẵn các dữ liệu về quy chuẩn như tầng cao, mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất, khoảng lùi đô thị, mật độ cây xanh, kết nối hạ tầng…
“Cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền các địa phương phải rà soát lại các quy hoạch chi tiết này xem ở mức độ nào, chất lượng ra sao, có phù hợp với yêu cầu để cho người dân xây dựng hay không. Đây là vấn đề rất quan trọng”, KTS Trần Ngọc Chính nói.
Trước ý kiến còn băn khoăn rằng, việc bỏ giấy phép xây dựng có tạo ra lo ngại về việc người dân sẽ xây dựng tự phát, ảnh hưởng đến quy hoạch, KTS Trần Ngọc Chính cho rằng, đó cũng là vấn đề cần phải lường trước.
Tuy nhiên, KTS Trần Ngọc Chính nói, với những khu vực đã có quy hoạch chi tiết thì việc quản lý chắc chắn sẽ thực hiện được. Còn những nơi chưa có quy hoạch chi tiết thì muốn xây dựng phải có sự hướng dẫn của chính quyền địa phương. Do đó, cũng không đến mức quá lo ngại sẽ xảy ra vấn đề lộn xộn. Trong vấn đề này, vai trò của chính quyền địa phương là rất quan trọng.
“Chúng ta đang tiến hành tinh giản bộ máy, tiến tới đi vào hoạt động chính quyền 2 cấp. Cấp cơ sở xã, phường là cấp quan trọng nhất trong việc quản lý chính quyền đô thị. Cấp cơ sở phải có cán bộ đủ năng lực, hiểu biết pháp luật, có chuyên môn cao trong lĩnh vực này”, KTS Trần Ngọc Chính cho hay.
Bên cạnh đó, KTS Trần Ngọc Chính cho rằng, việc không để xảy ra những bất cập thì chính quyền phải làm tốt ngay từ khâu tiền kiểm dựa trên hồ sơ của người dân cung cấp. Trong quá trình xây dựng cũng cần phải có sự kiểm tra. Không phải chỉ là hậu kiểm, bởi khi người dân đã xây dựng xong thì rất khó xử lý. Đây cũng là trách nhiệm rất quan trọng của chính quyền để người dân bảo đảm an toàn cho công trình của mình, cho những hộ dân khác và các quy chuẩn đô thị. Cùng với đó, nâng cao nhận thức của người dân để phát triển đô thị bền vững cũng là một nội dung cần được đẩy mạnh triển khai.