Định danh phương tiện: Giải pháp để 'phạt người lái, không phạt xe, không phạt chủ xe'

Với nền tảng hiện tại của mức độ số hoá về quản lý công dân, đã đến lúc cần có các quy định cần thiết, cho phép xác định danh tính cụ thể người đang điều khiển phương tiện tại thời điểm cụ thể.

Việc xử lý hành chính đối với các vi phạm về an toàn giao thông đường bộ đối với các hành vi vi phạm phát hiện thông qua các phương tiện giám sát kỹ thuật (hệ thống camera giám sát, hệ thống giao thông thông minh,…) trong thời gian vừa qua đã phát huy đáng kể hiệu quả trong việc giảm thiểu các hành vi vi phạm, và qua đó, giảm các vụ tai nạn giao thông.

Cần có hệ thống quản lý phương tiện trực tuyến, cho phép chủ phương tiện đăng ký một cá nhân cụ thể là người điều khiển phương tiện đó, gắn với tài khoản định danh công dân và một tài khoản ngân hàng cá nhân. Ảnh minh họa: Hoàng Minh 

Cần có hệ thống quản lý phương tiện trực tuyến, cho phép chủ phương tiện đăng ký một cá nhân cụ thể là người điều khiển phương tiện đó, gắn với tài khoản định danh công dân và một tài khoản ngân hàng cá nhân. Ảnh minh họa: Hoàng Minh 

Tuy nhiên, thực tiễn cũng đã và đang đặt ra những vấn đề pháp lý cần phải được cân nhắc và có giải pháp phù hợp.

Trước đây, khi các vi phạm được phát hiện bởi cá nhân người thi hành công vụ (cảnh sát, thanh tra giao thông,…) tại chỗ và lập biên bản vi phạm, ghi nhận cá nhân vi phạm (người điều khiển phương tiện) khi quyết định xử phạt hành chính, vì vậy, sẽ được áp dụng với người có hành vi vi phạm.

Nguyên tắc cơ bản của Luật xử lý vi phạm hành chính được để cập tại Điều 2 của Luật này theo đó, quy định:

“Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính";

“Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính". 

Tại điều 3, Luật xử lý vi phạm hành chính cũng quy định:

“Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính".

Hiện nay, trên thực tế, các cơ quan chức năng chỉ xác định được chủ sở hữu phương tiện, và trong hầu hết các trường hợp, ra quyết định xử phạt chủ sở hữu phương tiện. Ảnh: Nam Khánh

Hiện nay, trên thực tế, các cơ quan chức năng chỉ xác định được chủ sở hữu phương tiện, và trong hầu hết các trường hợp, ra quyết định xử phạt chủ sở hữu phương tiện. Ảnh: Nam Khánh

Với các quy định của Luật xử phạt vi phạm hành chính và các nguyên tắc cơ bản của hệ thống pháp lý, việc áp dụng luật để xử lý các vi phạm hành chính về an toàn giao thông qua hệ thống kỹ thuật sẽ gặp trở ngại lớn nhất, là xác định người thực hiện hành vi vi phạm hành chính.

Các phương tiện kỹ thuật và giám sát chỉ có thể phát hiện phương tiện, thời điểm và địa điểm xảy ra hành vi vi phạm, trong khi luật pháp đòi hỏi cơ quan chức năng phải xác định người điều khiển phương tiện tại thời điểm đó, và chứng mình người đó có hành vi vi phạm hành chính.

Hiện nay, trên thực tế, các cơ quan chức năng chỉ xác định được chủ sở hữu phương tiện, và trong hầu hết các trường hợp, ra quyết định xử phạt chủ sở hữu phương tiện và áp dụng các biện pháp đảm bảo thực hiện quyết định xử phạt hành chính đối với chủ sở hữu phương tiện, trong khi chưa có các quy định liên quan về việc xác định người điều khiển phương tiện, như yêu cầu tại Luật xử lý vi phạm hành chính, Luật đường bộ cũng như các quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an toàn giao thông đường bộ hiện nay.

Việc áp dụng biện pháp hạn chế, ngăn chặn chủ phương tiện thực hiện đăng kiểm phương tiện khi trước đó phát hiện phương tiện được người điều khiển (chưa xác định được danh tính) sử dụng phương tiện đó vi phạm các quy định về an toàn giao thông đường bộ, vì vậy, trên thực tế không phù hợp với các quy định của pháp luật, và cũng xâm phạm các quyền và lợi ích hợp pháp của chủ phương tiện.

Đã đến lúc cần có các quy định cần thiết, cho phép xác định danh tính cụ thể người đang điều khiển phương tiện tại thời điểm cụ thể. Ảnh: Nam Khánh

Đã đến lúc cần có các quy định cần thiết, cho phép xác định danh tính cụ thể người đang điều khiển phương tiện tại thời điểm cụ thể. Ảnh: Nam Khánh

Một số ví dụ về sự bất cập này có thể dễ dàng hình dung, chẳng hạn, khi một người lái xe của doanh nghiệp điều khiển phương tiện nhiều lần vi phạm các quy định về an toàn giao thông đường bộ, sau đó nghỉ việc và chuyển đi nơi khác. Khi đó, doanh nghiệp sẽ không thể thay người lái xe đó nộp phạt, chưa kể, không có khả năng thực hiện các chế tài khác, ví dụ giao nộp giấy phép lái xe cho cơ quan chức năng. 

Hoặc trong trường hợp một người lái xe cho xe cá nhân có hành vi vượt đèn đỏ nhiều lần, sau đó nghỉ việc, nếu chỉ căn cứ vào bằng chứng thu thập từ công nghệ, các biện pháp xử lý vi phạm hành chính sẽ hướng đến chủ sở hữu phương tiện.

Và trong cả hai trường hợp nói trên, cơ quan chức năng sẽ khó xử lý, nếu tuân thủ đúng nghĩa vụ quy định tại điều 3 Luật xử lý vi phạm hành chính, là chứng minh vi phạm hành chính của một cá nhân cụ thể, bao gồm việc cung cấp bằng chứng về hành vi vi phạm; và chứng minh một cá nhân cụ thể thực hiện hành vi vi phạm đó.

Với thực tiễn như vậy, và với nền tảng hiện tại của mức độ số hoá về quản lý công dân mà ngành công an đã triển khai trong thời gian qua, mức độ phổ cập của ngân hàng số, tôi nghĩ, đã đến lúc cần có các quy định cần thiết, cho phép xác định danh tính cụ thể người đang điều khiển phương tiện tại thời điểm cụ thể.

Trước hết, cần có ngay các quy định để cá thể hoá người sử dụng phương tiện trong từng thời điểm cụ thể thông qua việc đăng ký người điều khiển gắn với phương tiện thông qua các hệ thống kỹ thuật quản lý đăng ký phương tiện, quản lý người lái, kết hợp với một tài khoản ngân hàng của cá nhân.

Chẳng hạn, cần có hệ thống quản lý phương tiện trực tuyến, cho phép chủ phương tiện đăng ký một cá nhân cụ thể là người điều khiển phương tiện đó, gắn với tài khoản định danh công dân và một tài khoản ngân hàng cá nhân. Khi đó, nếu cơ quan chức năng phát hiện (qua hệ thống kỹ thuật) một hành vi vi phạm, thì việc áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính sẽ hướng đến chính người điều khiển phương tiện đã đăng ký trên hệ thống.

Với mức độ số hoá cao và nhận thức tốt của công chúng hiện nay về ngân hàng số, việc triển khai một hệ thống kỹ thuật như vậy hoàn toàn nằm trong khả năng của các cơ quan chức năng liên quan.

Việc định danh phương tiện và gắn với tài khoản ngân hàng cụ thể cũng sẽ là nền tảng tốt để áp dụng các giải pháp thu phí thông minh sau này, cho phép thu phí giao thông, phí đỗ xe, và các khoản phí liên quan đến phương tiện một cách thuận tiện và hợp lý.

Việc định danh phương tiện gắn với người điều khiển, vì vậy, nên được bổ sung vào Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ, làm cơ sở cho việc triển khai đồng bộ các giải pháp kỹ thuật của các cơ quan chức năng.

Theo Vietnamnet Copy link

Bình luận bài viết

5.0 (0 đánh giá)
5
0
4
0
3
0
2
0
1
0
Chưa có file đính kèm
Đánh giá bài viết

Các bài viết khác

Đề xuất phạt 400 triệu đồng với doanh nghiệp sa thải lao động trái phép

Bộ Công an đề nghị nâng trần phạt tiền lên 400 triệu đồng, đồng thời giữ mức tù tối đa 3 năm đối với hành vi buộc thôi việc, sa thải người lao động trái pháp luật.
26/06/2025

Dạy thêm, học thêm và câu hỏi lớn về triết lý giáo dục

Tại phiên chất vấn Quốc hội ngày 20/6/2025, tranh luận giữa Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương về vấn đề dạy thêm, học thêm đã thu hút sự quan tâm lớn của dư luận.
24/06/2025

"Việc gì người dân làm được, chính quyền không nên nhúng tay"

Trước những lo ngại về khối lượng trách nhiệm nặng nề của chính quyền địa phương 2 cấp, chuyên gia đề xuất xem lại nguyên tắc "việc gì dân làm được thì trả cho dân".
24/06/2025

Đề xuất nhiều chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội

TTTĐ - Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý đối với Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết 201/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội (NƠXH).
23/06/2025

Đề xuất tăng lương tối thiểu vùng từ tháng 7.2025

Đại biểu Quốc hội Thái Thu Xương đề nghị khẩn trương xem xét, điều chỉnh, tăng lương tối thiểu vùng từ tháng 7.2025, đây là yêu cầu cấp thiết của cuộc sống.
18/06/2025

Đề xuất giảm giờ làm cho lao động khu vực tư từ 48 xuống 44 giờ một tuần

Đại biểu Quốc hội đề xuất sớm giảm giờ làm việc cho người lao động trong khu vực tư từ 48 giờ xuống 44 giờ một tuần thực hiện từ năm 2026.
17/06/2025

Đề nghị sớm giảm thuế thu nhập cá nhân, không thể chậm trễ hơn nữa

Các đại biểu Quốc hội đề nghị sớm điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân theo hướng nâng mức giảm trừ gia cảnh.
17/06/2025

Bộ Công an: Nghiên cứu bỏ hẳn án tử hình trong các lần sửa luật sau

Đại diện Bộ Công an cho biết trong các lần sửa đổi tiếp theo, Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, tiến tới xoá bỏ án tử hình.
14/06/2025

Đề xuất tiêu chuẩn khí thải cụ thể với từng loại xe máy

Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất Hà Nội và TPHCM áp dụng tiêu chuẩn khí thải với mô tô, xe máy từ ngày 1/7/2027 nhưng chỉ với xe sản xuất từ năm 2008 trở về trước.
12/06/2025

Sửa Luật Quy hoạch trên tinh thần "khó đâu tháo đó, tắc đâu thông đó"

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, nếu sửa Luật Quy hoạch nhằm thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy mà chúng ta làm ra thực hiện không được thì rất khó khăn. Cần rà soát xem vướng cái gì cần bàn để sửa ngay, trên tinh thần "khó đâu tháo đó, tắc đâu thông đó".
10/06/2025

Dự kiến bỏ quy định mức thu lệ phí trước bạ 5% với xe máy đăng ký tại các thành phố

Bộ Tài chính đề xuất bỏ quy định mức thu lệ phí trước bạ 5% với xe máy đăng ký tại các thành phố.
06/06/2025

Trên 280 triệu lượt ý kiến góp ý vào dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp năm 2013

Hơn 280 triệu lượt ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức, cá nhân vào dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và tỷ lệ tán thành rất cao đạt 99,75%.
06/06/2025