Tháng Hành động vì Bình đẳng giới là một sự kiện quan trọng diễn ra hàng năm tại Việt Nam, với mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về bình đẳng giới và phòng ngừa bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em. Sự kiện này không chỉ thể hiện cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc thực hiện quyền bình đẳng cho tất cả mọi người mà còn góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.
Trong Bản Tuyên ngôn độc lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng, tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được, trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.” Điều này thể hiện rõ ràng tầm quan trọng của quyền bình đẳng trong xã hội, bao gồm cả trong gia đình, nơi mà bình đẳng giới cần được thực hiện một cách rõ ràng và cụ thể.
Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn chú trọng đến bình đẳng giới từ những ngày đầu giành độc lập. Điều 9 của Hiến pháp năm 1946 ghi rõ: “Đàn bà ngang quyền với đàn ông về mọi phương diện.” Đến năm 2013, Hiến pháp sửa đổi tiếp tục khẳng định tại Điều 26 rằng “Công dân nam, nữ bình đẳng về mọi mặt, Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền và cơ hội bình đẳng giới.” Các quy định này đã tạo nền tảng vững chắc cho việc thực hiện bình đẳng giới tại Việt Nam, trong đó gia đình là một trong những môi trường quan trọng nhất để thực hiện quyền bình đẳng này.
Năm 2006, Quốc hội đã ban hành Luật Bình đẳng giới, một bước tiến quan trọng trong việc xóa bỏ phân biệt đối xử về giới. Để thúc đẩy bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình cũng đã được ban hành vào năm 2007, nhằm xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng và hạnh phúc. Bình đẳng trong gia đình không chỉ thể hiện qua việc phân chia công việc nhà, mà còn trong việc ra quyết định và quyền lợi của các thành viên trong gia đình. Việc tạo ra một môi trường gia đình bình đẳng sẽ giúp phụ nữ và trẻ em gái có cơ hội phát triển toàn diện hơn.
Theo kết quả điều tra quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ năm 2019, gần 2/3 phụ nữ đã từng chịu ít nhất một hình thức bạo lực trong đời. Tình trạng bạo lực, xâm hại đối với phụ nữ và trẻ em đang là vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý và cả tính mạng của nạn nhân. Tổn thất thu nhập quốc gia do bạo lực gây ra chiếm khoảng 1,8%. Bạo lực trong gia đình thường là một trong những hình thức bạo lực phổ biến nhất, gây ra những tổn thương nghiêm trọng không chỉ cho nạn nhân mà còn làm xói mòn giá trị của gia đình và cộng đồng.
Mặc dù đã có những tiến bộ nhất định, bất bình đẳng giới vẫn tồn tại ở nhiều góc độ, với những tư tưởng, định kiến còn ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của phụ nữ. Nạn tảo hôn, ép kết hôn và bạo lực gia đình vẫn là những vấn đề cần được giải quyết triệt để. Để xây dựng một gia đình bình đẳng, cần phải thay đổi nhận thức từ gốc rễ, giáo dục các thành viên trong gia đình về giá trị của bình đẳng giới và tôn trọng lẫn nhau.
Để thực hiện mục tiêu bình đẳng giới, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 28/NQ-CP ngày 03/3/2021, phê duyệt Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030. Tháng Hành động vì Bình đẳng giới được tổ chức từ ngày 15/11 đến 15/12 hàng năm, nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn xã hội trong việc xóa bỏ bất bình đẳng giới và chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái.
Chủ đề của Tháng Hành động năm 2024 là “Đảm bảo an sinh xã hội, tăng quyền năng và tạo cơ hội cho phụ nữ, trẻ em gái nhằm thực hiện bình đẳng giới và xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới.” Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bình đẳng giới mà còn là một cơ hội để khẳng định cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em gái. Việc thực hiện bình đẳng giới trong gia đình cũng là một phần không thể thiếu trong nỗ lực này.
Trong bối cảnh hiện nay, việc đảm bảo an sinh xã hội cho phụ nữ và trẻ em gái trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. An sinh xã hội không chỉ bao gồm những chính sách hỗ trợ tài chính mà còn liên quan đến việc tạo ra một môi trường sống an toàn, lành mạnh. Thực tế cho thấy, nhiều phụ nữ và trẻ em gái vẫn phải đối mặt với những rào cản lớn trong việc tiếp cận các dịch vụ xã hội, y tế và giáo dục. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân mà còn tác động tiêu cực đến sự tiến bộ của toàn xã hội. Vì vậy, việc xây dựng các chính sách an sinh xã hội phù hợp và hiệu quả là hết sức cần thiết, đặc biệt là trong việc hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình.
Tăng quyền cho phụ nữ và trẻ em gái là một trong những mục tiêu quan trọng của Tháng Hành động năm 2024. Quyền năng không chỉ đơn thuần là việc cung cấp các cơ hội kinh tế mà còn bao gồm việc nâng cao vị thế xã hội của phụ nữ. Cần phải tạo ra những chương trình đào tạo, phát triển kỹ năng và hỗ trợ khởi nghiệp cho phụ nữ, từ đó giúp họ tự tin tham gia vào các hoạt động kinh tế và xã hội. Bên cạnh đó, việc khuyến khích phụ nữ tham gia vào các vị trí lãnh đạo trong chính trị và doanh nghiệp cũng cần được coi là một ưu tiên hàng đầu. Chỉ khi phụ nữ có tiếng nói và quyền quyết định, bình đẳng giới mới có thể được thực hiện một cách thực chất, bao gồm cả trong không gian gia đình.
Xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới là một trong những nhiệm vụ cấp bách trong mọi chiến dịch vì bình đẳng giới. Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái không chỉ gây ra những tổn thương về thể xác mà còn để lại những di chứng tâm lý lâu dài. Theo các khảo sát gần đây, tỷ lệ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực vẫn ở mức đáng báo động. Để giải quyết vấn đề này, cần phải có những biện pháp mạnh mẽ nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về hậu quả của bạo lực giới, đồng thời xây dựng các cơ chế hỗ trợ nạn nhân kịp thời và hiệu quả. Các chương trình giáo dục và truyền thông cần được triển khai rộng rãi để thay đổi nhận thức và hành vi của xã hội đối với vấn đề này, đặc biệt trong các gia đình.
Tháng Hành động còn là dịp để các tổ chức xã hội, cộng đồng và cá nhân cùng nhau hợp tác và chung tay thực hiện các hoạt động thiết thực. Những hoạt động này có thể bao gồm các buổi tọa đàm, hội thảo, chương trình truyền thông nhằm nâng cao kiến thức về bình đẳng giới và quyền của phụ nữ. Đồng thời, các hoạt động thể hiện sự ủng hộ và bảo vệ quyền lợi cho phụ nữ và trẻ em gái cũng rất cần thiết. Sự tham gia của nam giới trong các hoạt động này cũng rất quan trọng, bởi họ không chỉ là những người hỗ trợ mà còn là những người có thể thay đổi nhận thức và hành vi của chính mình để cùng xây dựng một xã hội bình đẳng hơn, bắt đầu từ chính gia đình của họ.
Ngoài ra, việc xây dựng môi trường an toàn cho phụ nữ và trẻ em gái cũng cần được chú trọng. Cần phải có các chính sách bảo vệ và tạo điều kiện cho phụ nữ và trẻ em gái sống và làm việc trong môi trường không có bạo lực, xâm hại. Các cơ quan chức năng cần tăng cường giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quyền lợi của phụ nữ và trẻ em. Các tổ chức xã hội cũng cần tích cực tham gia vào công tác bảo vệ quyền lợi cho những đối tượng dễ bị tổn thương này.
Tháng Hành động vì Bình đẳng giới được tổ chức định kỳ hàng năm không chỉ là một sự kiện mà còn là một phong trào mạnh mẽ, kêu gọi sự tham gia của toàn xã hội trong việc thực hiện bình đẳng giới. Mỗi cá nhân, mỗi gia đình và mỗi tổ chức đều có thể đóng góp vào nỗ lực này. Hãy cùng nhau hành động để tạo ra một xã hội không có bạo lực, nơi mà mọi phụ nữ và trẻ em gái đều được tôn trọng và có cơ hội phát triển. Bình đẳng giới không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm của mỗi chúng ta. Hãy cùng nhau xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho tất cả mọi người, bắt đầu từ chính những đổi mới trong tư duy và hành động trong gia đình.
Vụ Gia đình - Bộ Văn Hóa Thể Thao và Du lịch phối hợp thực hiện
Tài liệu tham khảo:
(1) Hiến pháp năm 1946
(2) Nghị quyết số 28/NQ-CP ngày 03/3/2021