Ngày 29/9, tại TPHCM đã diễn ra hội nghị Tổng kết đề án “Tăng cường năng lực hệ thống quản lý chất lượng phòng xét nghiệm y học giai đoạn 2016-2025” và thực hiện liên thông kết quả xét nghiệm, do Bộ Y tế tổ chức.
Bài toán sử dụng hiệu quả kết quả xét nghiệm
TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết hiện nay xu hướng xét nghiệm y học ngày càng đóng có vai trò quan trọng trong toàn bộ chu trình chăm sóc sức khỏe.
Thực tiễn cho thấy, quản lý chất lượng xét nghiệm không chỉ là yêu cầu tất yếu mà còn là nhiệm vụ của ngành y tế để đáp ứng nhu cầu phát triển. Chính vì vậy, công tác này luôn được Bộ Y tế đặt lên hàng đầu.
Theo ông Đức, sự phát triển của y học hiện đại dựa trên bằng chứng và cá thể hoá sẽ làm nhu cầu chỉ định các kỹ thuật cận lâm sàng rộng hơn để đáp ứng chẩn đoán và điều trị, do vậy chi phí cũng có xu hướng tăng lên.
TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh phát biểu tại hội nghị (Ảnh: BTC)
Tại Việt Nam, trong năm 2024, chi phí cho xét nghiệm, cận lâm sàng (CLS) chiếm hơn 19% tổng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT), tương đương gần 30.000 tỷ đồng/năm (chưa kể chi phí đồng chi trả, dịch vụ CLS theo yêu cầu).
Do vậy, bài toán đặt ra là cần quản lý, sử dụng hiệu quả kết quả xét nghiệm CLS, nhằm tối ưu hoá hiệu quả và tiết kiệm tối đa chi phí.
Lãnh đạo Cục Quản lý Khám, chữa bệnh phân tích, việc quản lý chất lượng chặt chẽ để tiến đến liên thông, tái sử dụng kết quả xét nghiệm y học mang lại ý nghĩa vô cùng quan trọng và lợi ích to lớn.
Đối với người bệnh, việc này giúp giảm chi phí khám chữa bệnh, tiết kiệm thời gian, công sức, giảm phiền hà, mệt mỏi (đặc biệt quan trọng với người cao tuổi, người bệnh nặng hoặc người phải di chuyển xa), và giảm quá tải bệnh viện.
Đối với thầy thuốc, giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị. Bác sĩ có thể dễ dàng truy cập lịch sử xét nghiệm trọn đời (qua sổ sức khỏe điện tử), từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác hơn và theo dõi hiệu quả điều trị một cách liên tục.
Ngoài ra, hoạt động trên còn giúp tiết kiệm chi phí của các quỹ BHYT.
Ống lấy máu chân không là một cải tiến y học trong quy trình xét nghiệm lâm sàng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí xét nghiệm cho bệnh nhân (Ảnh: Hoàng Lê).
Với ý nghĩa trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 316/QĐ-TTg ngày 27/2/2016 phê duyệt Đề án tăng cường năng lực hệ thống quản lý chất lượng xét nghiệm y học giai đoạn 2016-2025.
Đề án này hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng xét nghiệm y học, bảo đảm kết quả xét nghiệm chính xác, kịp thời, chuẩn hóa, làm cơ sở cho việc liên thông, công nhận kết quả xét nghiệm giữa các cơ sở y tế, đồng thời hội nhập mạng lưới kiểm chuẩn chất lượng xét nghiệm trong khu vực và thế giới.
Tái sử dụng 2% số xét nghiệm, tiết kiệm ít nhất 600 tỷ đồng
Để đạt được mục tiêu lớn trên, thời gian qua Bộ Y tế đã triển khai nhiều nhiệm vụ và giải pháp nổi bật.
Có thể kể đến như: xây dựng, bổ sung hành lang pháp lý và danh mục xét nghiệm để liên thông, kiểm chuẩn chất lượng; triển khai tiêu chí đánh giá mức chất lượng phòng xét nghiệm y học; tổ chức đào tạo, chuẩn hoá cho các đánh giá viên, chuyên gia; tập huấn cho gần 30.000 lượt cán bộ trên toàn quốc về thực hiện quản lý chất lượng xét nghiệm…
Toàn bộ hơn 3.000 phòng xét nghiệm trên toàn quốc đã tự đánh giá hằng năm, thực hiện cải tiến chất lượng theo tiêu chí của Bộ Y tế. Trong đó, có 500 phòng đã được chuẩn hoá, đánh giá, chứng nhận và công khai kết quả xét nghiệm.
Trên cơ sở chuẩn hoá chất lượng xét nghiệm, theo báo cáo, nhiều bệnh viện toàn quốc đã liên thông, tái sử dụng kết quả xét nghiệm đạt tỷ lệ cao, từ đó góp phần tiết kiệm chi phí cho người bệnh.
Cũng theo ông Hà Anh Đức, để thúc đẩy liên thông kết quả khám chữa bệnh (bao gồm cả xét nghiệm CLS), Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đã tham mưu ban hành mã danh mục dùng chung cho gần 100.000 các thuật ngữ, kỹ thuật chuyên ngành, phục vụ cho áp dụng bệnh án điện tử nâng cao.
Trong đó, có 2.964 mã danh mục dùng chung cho các kỹ thuật xét nghiệm, đã tạo điều kiện liên thông kết quả khi áp dụng bệnh án điện tử.
Lãnh đạo Bộ Y tế đề nghị các cơ sở khám chữa bệnh cần tiếp tục nâng cao chất lượng phòng xét nghiệm (Ảnh minh họa: HL).
“Theo ước tính, chỉ cần tái sử dụng 2% số xét nghiệm cận lâm sàng, chúng ta đã tiết kiệm được ít nhất 600 tỷ đồng/năm, cũng như mang lại nhiều lợi ích khác cho người bệnh và xã hội nói chung”, ông Đức phân tích.
Lãnh đạo Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đề nghị, các Sở Y tế cần tiếp tục chỉ đạo triển khai công tác nâng cao chất lượng phòng xét nghiệm, kiểm tra đánh giá, công khai mức chất lượng toàn bộ các phòng xét nghiệm thuộc thẩm quyền quản lý, cần đạt chuẩn theo quy định của Bộ Y tế.
Các cơ sở khám chữa bệnh tiếp tục thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế để nâng cao chất lượng phòng xét nghiệm, áp dụng mã dùng chung tích hợp các kỹ thuật, thuật ngữ với hồ sơ bệnh án điện tử phục vụ để kết nối liên thông với các cơ sở khác để sử dụng, đáp ứng nhu cầu chuyên môn và giảm chi phí.
Các Trung tâm kiểm chuẩn xét nghiệm cần tiếp tục phát huy vai trò hỗ trợ cơ sở khám chữa bệnh trong việc nâng cao chất lượng xét nghiệm và đảm bảo công tác kiểm chuẩn xét nghiệm; Cần triển khai đầy đủ chương trình ngoại kiểm, so sánh liên phòng cho các kỹ thuật đang triển khai tại các cơ sở.