Dù được miễn học phí, nhiều trường hiện nay vẫn triển khai hàng loạt chương trình liên kết, khiến phụ huynh phải chi trả đến cả triệu đồng mỗi tháng cho con em mình.
Sau bài “Trường học giữa trung tâm TPHCM, học sinh chỉ phải đóng 10.000 đồng mỗi tháng” đăng tải trên báo VietNamNet, Trường THCS Nguyễn Văn Luông được nhiều phụ huynh quan tâm như một mô hình giáo dục khác biệt, trong bối cảnh nhiều trường học hiện nay phát sinh hàng loạt khoản thu từ các chương trình liên kết.
Tại Trường THCS Nguyễn Văn Luông, các khoản thu được tiết giảm ở mức tối đa. Các chương trình liên kết, tăng cường được tổ chức trên tinh thần tự nguyện, phụ huynh và học sinh có quyền lựa chọn tham gia hoặc không. Việc không đăng ký các chương trình này không ảnh hưởng đến quá trình học tập chính khóa của học sinh.
Thực tế, tổng số tiền cao nhất mà một học sinh Trường THCS Nguyễn Văn Luông phải đóng trong một tháng, nếu tham gia đầy đủ các dịch vụ như học tăng cường tiếng Anh, bán trú và tiền nước uống, là 1.210.000 đồng.
Học sinh Trường THCS Nguyễn Văn Luông. Ảnh: Phước Sáng
Trong khi đó, những học sinh không đăng ký bán trú sẽ không phải đóng tiền ăn trưa và phí phục vụ bán trú. Đặc biệt, những học sinh không tham gia bất kỳ chương trình liên kết hay tăng cường nào chỉ phải đóng 10.000 đồng tiền nước uống mỗi tháng.
Miễn học phí nhưng vẫn còn nhiều khoản thu
Trái ngược với mô hình trên, những ngày qua, mạng xã hội liên tục xuất hiện nhiều bài đăng của phụ huynh phản ánh tình trạng phải đóng hàng loạt khoản tiền liên kết tại trường học trên địa bàn TPHCM, dù chủ trương chung là miễn học phí. Trên trang "Giáo dục TPHCM", hàng trăm phụ huynh đã chia sẻ chi tiết các khoản thu gia đình họ phải đóng cho con em mình hàng tháng.
Tài khoản Nga Thị Nguyễn cho biết, tại một trường THCS ở phường Nhiêu Lộc (TPHCM), tổng số tiền trong giấy báo thu của gia đình chị lên đến hơn 2 triệu đồng. Trong đó, nhiều khoản thu trong tháng là từ các chương trình liên kết như: Tăng cường môn ngoại ngữ 120.000 đồng; ngoại ngữ với giáo viên nước ngoài 235.000 đồng; kỹ năng sống 80.000 đồng; giáo dục STEM 100.000 đồng.
Tương tự, tài khoản T. Huyền chia sẻ các khoản thu tại một trường tiểu học ở phường Bình Trưng, TPHCM. Theo phụ huynh này, ngoài những khoản chi thường kỳ, gia đình còn phải đóng thêm nhiều khoản từ các chương trình liên kết như: tăng cường ngoại ngữ 30.000 đồng/tháng, kỹ năng sống 80.000 đồng/tháng, kỹ năng tư duy 100.000 đồng/tháng. Đáng chú ý, chương trình tiếng Anh với giáo viên nước ngoài tích hợp môn Toán và Khoa học có mức thu lên tới 550.000 đồng mỗi tháng.
Tài khoản Phan Thị Thanh Vân phản ánh các khoản thu tại một trường tiểu học ở phường Tây Thạnh, TPHCM. Phụ huynh này cho biết, riêng các chương trình liên kết hằng tháng đã gồm nhiều khoản như: kỹ năng sống 70.000 đồng, giáo dục STEM 90.000 đồng, ngoại ngữ với người nước ngoài 195.000 đồng. Đặc biệt, chương trình ngoại ngữ tích hợp Toán và Khoa học có mức thu lên tới 550.000 đồng/tháng. Ngoài ra, học sinh còn phải đóng thêm các khoản như tin học tự chọn và tăng cường ngoại ngữ, mỗi khoản 34.000 đồng/tháng.
Một phụ huynh khác cũng chia sẻ các khoản đóng góp tại một trường tiểu học ở phường Bảy Hiền, TPHCM. Theo đó, phụ huynh phải đóng nhiều khoản từ các chương trình liên kết như: Kỹ năng sống 70.000 đồng, học ngoại ngữ với giáo viên nước ngoài 210.000 đồng, các lớp năng khiếu, thể dục tự chọn và câu lạc bộ 170.000 đồng. Ngoài ra, gia đình còn phải chi thêm 90.000 đồng/tháng cho chương trình giáo dục STEM.
Tự nguyện hay áp lực ngầm với phụ huynh?
Chia sẻ với VietNamNet, chị Lê Thị Huyền, một bà mẹ có con học ở TPHCM, cho biết vào đầu năm học, giáo viên chủ nhiệm thường lấy ý kiến về việc đăng ký các môn học liên kết. Dù nhà trường khẳng định việc tham gia là tự nguyện, song theo chị, nếu phụ huynh không đăng ký, trong khung giờ học liên kết, học sinh thường phải tách ra để tự học hoặc sinh hoạt riêng. Điều này dễ khiến các con cảm thấy khác biệt, thậm chí nảy sinh tâm lý mặc cảm so với bạn bè. Do vậy, nhiều phụ huynh đành “nhắm mắt” đăng ký cho con dù trong lòng không muốn.
Từ thực tế trên, nhiều phụ huynh cho rằng dù học sinh được miễn học phí theo quy định, nhưng tổng chi phí thực tế mà gia đình phải chi trả hằng tháng vẫn ở mức cao do phát sinh quá nhiều khoản thu từ các chương trình liên kết. Điều này đặt ra câu hỏi về tính tự nguyện, sự cần thiết cũng như mức độ phù hợp của các khoản thu trong môi trường giáo dục công lập hiện nay.
Tại cuộc họp báo ngày 18/12, ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở GD-ĐT TP.HCM, khẳng định Chương trình giáo dục phổ thông 2018 không có “môn tự nguyện” hay “môn liên kết”, mà hướng tới hình thành 10 năng lực và 5 phẩm chất cho học sinh thông qua các môn học và hoạt động giáo dục.
Ngoài giờ học chính khóa, nhà trường được tổ chức các hoạt động bổ trợ như trải nghiệm, hướng nghiệp, STEM/STEAM, văn hóa đọc… phù hợp nhu cầu học sinh. Các hoạt động này ưu tiên sử dụng nguồn lực nội bộ và không thu phí; trường hợp cần xã hội hóa phải khảo sát nhu cầu phụ huynh, học sinh trên tinh thần tự nguyện, đúng quy định.
Ông Minh nhấn mạnh, chương trình phải được xây dựng công khai, minh bạch, thông qua hội đồng trường và ban đại diện cha mẹ học sinh; phụ huynh có quyền lựa chọn, học sinh không bị ép buộc.
“Những trường thực hiện chưa đúng quy định sẽ bị xử lý. Tuy nhiên, không thể vì những sai sót mang tính cục bộ mà phủ nhận lợi ích chung của toàn bộ chương trình”, ông Minh nói.