Một số hộ dân ở Hà Nội phản ánh những vướng mắc liên quan đến tiền sử dụng đất khi làm thủ tục sổ đỏ.
Còn vướng mắc khi làm thủ tục đất đai
Ông Ngô Bình Khương (thôn Lương Châu, xã Sóc Sơn, Thành phố Hà Nội) cho biết, năm 2024, ông nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng 217m2 đất trồng cây lâu năm sang đất ở tại thửa đất số 30-1, tờ bản đồ số 7. Thửa đất này đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cấp ngày 30.8.2016.
Ngày 22.5.2024, UBND xã Tiên Dược trước đây đã phê duyệt và có tờ trình gửi Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Sóc Sơn đề nghị cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Ông Khương cho rằng, việc nộp hồ sơ của gia đình ông đã hoàn tất trước thời điểm Quyết định 71/2024 ngày 20.12.2024 về bảng giá đất mới của UBND TP Hà Nội có hiệu lực thi hành.
Ông Ngô Bình Khương cho biết làm thủ tục cấp sổ đỏ nhưng tiền sử dụng đất phải nộp quá cao. Ảnh: Cường Ngô
Ngày 17.1.2025, UBND huyện Sóc Sơn ban hành Quyết định 264, cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng 217m2 đất nêu trên.
Tuy nhiên, quyết định này lại xác định nghĩa vụ tài chính phải nộp theo Điều 8 Nghị định 103 ngày 30.7.2024 của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và áp dụng đơn giá đất 15,268 triệu đồng mỗi m2. Theo ông Khương, cách tính này là chưa chính xác.
Lý do, theo khoản 4 Điều 8 Nghị định 103: "Giá đất để tính tiền sử dụng đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định cho phép chuyển mục đích".
Khoản 1 Điều 5 Nghị định này cũng nêu rõ: "Giá đất tính tiền sử dụng đất là giá trong Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quyết định".
Ông Khương cho biết, sau khi xã Sóc Sơn tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, ông đã kiến nghị lên chính quyền xã Sóc Sơn, nhưng vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng. Điều này khiến ông rất mệt mỏi, chấp nhận tạm dừng vì không biết phải xử lý thế nào.
Ông Bùi Quang Vinh (xã Đoài Phương, Hà Nội) cho biết, gia đình ông có mảnh đất 290m2. Hai con trai đã có gia đình, cần đất xây nhà để ra ở riêng nên ông đã xin chuyển đổi 150m2 đất trồng cây lâu năm sang đất ở nông thôn.
Thế nhưng, ông không khỏi choáng váng khi số tiền sử dụng đất phải nộp lên tới 1,5 tỉ đồng, bằng với giá đất người dân xung quanh đang bán. Kế hoạch chuyển đổi đất cho các con của ông Vinh vì vậy đang bị "treo".
"Họ tính đến 1,5 tỉ đồng, tương đương 10 triệu đồng/m2, gấp 7,5 lần. Làm nông nghiệp, chúng tôi lấy tiền đâu mà đóng?", ông Vinh nói.
Đề nghị trường hợp được cấp sổ đỏ lần đầu chỉ phải nộp 30% tiền chênh lệch giá đất
Những khó khăn, vướng mắc này cũng được Đại biểu Quốc hội góp ý tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho biết, hiện nhiều người có đất thổ, đất vườn liền kề xin chuyển sang đất ở phải nộp rất nhiều tiền, bảng giá đất cao khiến họ không kham nổi.
Việc dự thảo Nghị quyết quy định: Nếu diện tích chuyển đổi từ đất nông nghiệp, thổ cư liền kề mà diện tích nằm trong hạn mức đất ở thì chỉ nộp 30% tiền sử dụng đất theo bảng giá đất; phần vượt hạn mức nộp 50%; vượt quá một lần hạn mức thì nộp 100%, là phù hợp.
Tuy nhiên, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng vẫn còn tồn tại một bất cập lớn liên quan đến việc thu tiền sử dụng đất khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu.
Ông chỉ ra thực trạng nhiều hộ gia đình đang sử dụng đất ở ổn định từ nhiều năm, sử dụng đúng mục đích, phù hợp quy hoạch… nhưng vì nhiều lý do lịch sử nên chưa được cấp giấy chứng nhận.
Một ví dụ phổ biến là đất do cơ quan, trường học trước đây phân cho cán bộ, nhân viên để làm nhà, thuộc trường hợp “trái thẩm quyền nhưng phù hợp quy hoạch. Theo quy định hiện hành, khi cấp giấy chứng nhận lần đầu cho nhóm đối tượng này, người dân phải nộp 100% tiền sử dụng đất theo bảng giá đất.
Đại biểu Cường cho rằng "điều này thực sự bất hợp lý" và chỉ rõ trong khi người xin chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở, chỉ nộp 30% tiền chênh lệch thì những người đã sinh sống ổn định lại chịu mức nghĩa vụ tài chính cao hơn rất nhiều.
Để bảo đảm công bằng và thống nhất chính sách, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị bổ sung quy định: Các trường hợp cấp giấy chứng nhận lần đầu cũng cần được áp dụng cùng cơ chế thu tiền sử dụng đất như khi chuyển mục đích.
Cụ thể, trong hạn mức đất ở chỉ phải nộp 30% tiền chênh lệch; phần vượt hạn mức đến một lần thì nộp 50%; phần vượt quá hai lần hạn mức thì nộp 100%.