Theo báo cáo, tính đến cuối năm 2023, Việt Nam đã hoàn thành và vượt 11 trong tổng số 20 chỉ tiêu theo mục tiêu Chiến lược bình đẳng giới đến năm 2025. Trong số này, có 3 chỉ tiêu đạt một phần và 2 chỉ tiêu tiệm cận với mục tiêu đề ra đến năm 2030. Đặc biệt, 12 chỉ tiêu đạt kết quả tốt hơn so với năm 2022, cho thấy sự cải thiện rõ rệt trong nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế, lao động, giáo dục, an sinh xã hội và thông tin truyền thông.
Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung. Ảnh: Bộ LĐ-TB&XH.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng đã chỉ ra rằng, mặc dù có nhiều tiến bộ, nhưng vẫn còn 4 chỉ tiêu chưa đạt yêu cầu đề ra, trong đó đáng chú ý là tỷ số giới tính khi sinh vẫn có xu hướng gia tăng. Điều này cho thấy vẫn còn những thách thức cần được giải quyết để đảm bảo sự bình đẳng giới thực sự trong xã hội.
Những điểm nổi bật trong công tác bình đẳng giới
Một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến thành công trong công tác bình đẳng giới là sự quan tâm từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ. Lãnh đạo cấp cao đã thể hiện rõ ràng cam kết mạnh mẽ thông qua việc chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương xây dựng kế hoạch cụ thể cho công tác bình đẳng giới. Sự chỉ đạo này không chỉ tạo động lực cho các cơ quan chức năng mà còn khuyến khích sự tham gia của toàn xã hội.
Hệ thống văn bản pháp luật về bình đẳng giới tại Việt Nam tiếp tục được hoàn thiện theo hướng đảm bảo nguyên tắc bình đẳng. Quốc hội và Chính phủ đã chú trọng việc lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong các luật, pháp lệnh và các văn bản dưới luật. Việc này không chỉ giúp nâng cao nhận thức mà còn tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc cho công tác bình đẳng giới. Các cơ quan chức năng cũng đã nghiêm túc giám sát và đánh giá việc thực thi các chính sách, pháp luật về bình đẳng giới, nhờ đó tạo ra sự đồng bộ trong hành động.
Công tác truyền thông về bình đẳng giới đã được tăng cường đáng kể trong thời gian qua. Các chiến dịch truyền thông không chỉ do các cơ quan nhà nước thực hiện mà còn có sự tham gia của nhiều tổ chức xã hội và cộng đồng. Việc nâng cao nhận thức của người dân về bình đẳng giới đã giúp tạo ra sự đồng thuận và hỗ trợ từ phía xã hội, từ đó thúc đẩy các hoạt động bình đẳng giới diễn ra hiệu quả hơn.
Sự phối hợp giữa các cấp, ngành và tổ chức xã hội trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và phòng ngừa bạo lực giới đã được cải thiện. Các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội đã cùng nhau triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả công tác bình đẳng giới. Sự liên kết này không chỉ giúp nâng cao chất lượng các chương trình mà còn tạo ra một mạng lưới hỗ trợ vững chắc cho những người gặp khó khăn.
Các mô hình nhằm thúc đẩy bình đẳng giới và phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới đã phát triển cả về số lượng và chất lượng. Nhiều mô hình mới đã được triển khai, bao gồm các chương trình giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao nhận thức về bình đẳng giới trong cộng đồng. Những mô hình này không chỉ giúp giảm thiểu bạo lực giới mà còn tạo ra môi trường an toàn hơn cho phụ nữ và trẻ em.
Công tác thống kê về bình đẳng giới đã được thực hiện nghiêm túc hơn, đảm bảo cung cấp thông tin chính xác phục vụ cho việc đánh giá và lập kế hoạch. Ngoài ra, nguồn kinh phí cho công tác bình đẳng giới và các chương trình mục tiêu quốc gia đã được bố trí kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các hoạt động bình đẳng giới.
Theo đánh giá của Cơ quan Liên Hợp Quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), Việt Nam đã duy trì động lực thúc đẩy bình đẳng giới và đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong thời gian qua. Chỉ số xếp hạng bình đẳng giới của Việt Nam năm 2023 đã tăng lên vị trí 72/146 quốc gia, tăng 11 bậc so với năm 2022. Điều này không chỉ khẳng định nỗ lực của Việt Nam mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bình đẳng giới.
Ngày 9/4/2024, Hội đồng Kinh tế Xã hội Liên Hợp Quốc đã bầu Việt Nam vào Hội đồng Chấp hành Cơ quan Liên Hợp Quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ (UN Women) nhiệm kỳ 2025-2027. Đây là một dấu mốc quan trọng, thể hiện sự công nhận của cộng đồng quốc tế đối với những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong công tác bình đẳng giới.
Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong công tác bình đẳng giới, thể hiện qua các chỉ tiêu và chính sách cụ thể. Mặc dù vẫn còn những thách thức cần vượt qua, nhưng với sự quan tâm từ lãnh đạo và sự nỗ lực của toàn xã hội, Việt Nam hoàn toàn có khả năng tiếp tục phát triển và nâng cao hơn nữa vị thế của mình trong lĩnh vực bình đẳng giới trong tương lai. Những thành tựu này không chỉ góp phần cải thiện đời sống của người dân mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.
9 giải pháp thúc đẩy bình đẳng giới tại Việt Nam
Ngày 22/5/2024, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung đã chỉ ra nhiều tồn tại trong công tác bình đẳng giới tại Việt Nam. Một trong những vấn đề nổi bật là bộ máy quản lý nhà nước về bình đẳng giới ở các cấp còn khá hạn chế. Việc đội ngũ cán bộ thường xuyên phải luân chuyển và thiếu ổn định đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai các chính sách và chương trình bình đẳng giới hiệu quả. Điều này dẫn đến sự thiếu liên tục trong công tác quản lý và thực hiện các mục tiêu đề ra, từ đó ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện bình đẳng giới trong xã hội.
Bên cạnh đó, nguồn kinh phí cho công tác bình đẳng giới nói chung và cho việc thực hiện Chiến lược và các chương trình riêng về bình đẳng giới vẫn còn khiêm tốn. Nhiều bộ, ngành và địa phương chưa bố trí được ngân sách riêng cho công tác này, dẫn đến việc các hoạt động hỗ trợ bình đẳng giới không được triển khai đầy đủ và hiệu quả. Tình hình này cần được khắc phục để đảm bảo rằng các chương trình bình đẳng giới có đủ nguồn lực cho việc thực hiện.
Trước thực trạng trên, Chính phủ đã đề ra 9 giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trong thời gian tới. Giải pháp đầu tiên là tăng cường năng lực bộ máy quản lý nhà nước về bình đẳng giới ở tất cả các cấp. Điều này không chỉ bao gồm việc chú trọng bố trí đủ cán bộ chuyên trách làm công tác bình đẳng giới, mà còn cần đảm bảo rằng các cán bộ này được đào tạo bài bản và thường xuyên cập nhật kiến thức để thực hiện nhiệm vụ của mình một cách hiệu quả. Việc củng cố đội ngũ cán bộ sẽ tạo ra một nền tảng vững chắc cho việc thực hiện các chính sách bình đẳng giới.
Giải pháp thứ hai là tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến bình đẳng giới. Cụ thể, cần nghiên cứu để xây dựng hồ sơ đề nghị sửa đổi Luật Bình đẳng giới, đồng thời phối hợp hoàn thiện dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính để trình Quốc hội xem xét và thông qua. Việc hoàn thiện khung pháp lý sẽ tạo ra điều kiện thuận lợi hơn cho việc thực hiện bình đẳng giới trong xã hội, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tất cả các nhóm xã hội.
Giải pháp thứ ba là nâng cao chất lượng công tác lồng ghép giới trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Cần tiếp tục xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể về lồng ghép giới, đồng thời nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ trong việc áp dụng các kiến thức về giới vào thực tiễn. Điều này sẽ giúp tích hợp vấn đề giới một cách chặt chẽ hơn vào các chính sách và quy định pháp luật, từ đó nâng cao hiệu quả của công tác bình đẳng giới.
Giải pháp thứ tư là tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình thúc đẩy bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Cần tập trung vào việc phát triển các chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm đảm bảo rằng những mô hình này không chỉ hiệu quả mà còn có thể áp dụng rộng rãi trong cộng đồng. Việc này không chỉ góp phần nâng cao nhận thức mà còn giúp tạo ra những thay đổi tích cực trong hành vi và thái độ của xã hội đối với bình đẳng giới.
Giải pháp thứ năm là rà soát, điều chỉnh, sửa đổi và bổ sung các mục tiêu, chỉ tiêu nếu cần thiết. Cần nhận diện và phân tích các vấn đề giới mới nổi để có những giải pháp phù hợp và hiệu quả. Việc này sẽ giúp các chính sách và chương trình luôn cập nhật và phản ánh đúng thực tiễn xã hội, từ đó nâng cao khả năng thực hiện các mục tiêu bình đẳng giới.
Giải pháp thứ sáu là xây dựng và lồng ghép cơ sở dữ liệu thống kê về giới trong cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia. Nâng cao chất lượng công tác thống kê và báo cáo về bình đẳng giới sẽ cung cấp thông tin chính xác để các nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra quyết định đúng đắn. Việc có dữ liệu đầy đủ và chính xác sẽ giúp theo dõi tiến độ thực hiện các chỉ tiêu bình đẳng giới và điều chỉnh kịp thời các chính sách nếu cần.
Giải pháp thứ bảy là chú trọng công tác truyền thông, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong truyền thông về bình đẳng giới. Việc nâng cao nhận thức của cộng đồng thông qua các chiến dịch truyền thông phù hợp sẽ giúp tạo ra sự ủng hộ mạnh mẽ cho các hoạt động bình đẳng giới và phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới. Sự tham gia của các phương tiện truyền thông hiện đại sẽ tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả truyền thông.
Giải pháp thứ tám là tăng cường kiểm tra, giám sát và thanh tra việc thực thi chính sách, pháp luật về bình đẳng giới. Việc này sẽ đảm bảo rằng các quy định được thực hiện nghiêm túc, đồng thời phát hiện và khắc phục kịp thời những thiếu sót trong quá trình thực hiện. Sự giám sát chặt chẽ sẽ tạo ra áp lực tích cực cho các cơ quan và tổ chức trong việc thực hiện các chính sách bình đẳng giới.
Cuối cùng, giải pháp thứ chín là tiếp tục đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế về bình đẳng giới. Việt Nam cần thực hiện tốt vai trò của mình trong Hội đồng Chấp hành Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ nhiệm kỳ 2025-2027. Hợp tác quốc tế không chỉ giúp Việt Nam học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác mà còn tạo cơ hội thúc đẩy các chương trình bình đẳng giới có quy mô lớn hơn, từ đó nâng cao vị thế của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.
Những giải pháp nêu trên không chỉ giúp khắc phục các tồn tại hiện tại mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc cho công tác bình đẳng giới tại Việt Nam. Với sự quyết tâm từ Chính phủ và sự tham gia tích cực của toàn xã hội, Việt Nam hoàn toàn có khả năng đạt được những mục tiêu cao hơn về bình đẳng giới, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, tiến bộ và phát triển bền vững.
Tài liệu tham khảo:
(1) Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Báo cáo về công tác bình đẳng giới năm 2023
(2) Cơ quan Liên Hợp Quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), Báo cáo thường niên về bình đẳng giới 2023
(3) Tổng cục Thống kê, Báo cáo thống kê về bình đẳng giới và phát triển xã hội
(4) Chỉ số xếp hạng về bình đẳng giới của Việt Nam năm 2023 tăng 11 bậc so với năm 2022, Cổng TTĐT Bộ LĐ-TB&XH