Khoa học Chính sách Pháp luật số 02 ra ngày 28/04/2024 đã đăng tải đơn thư phản ánh của cụ bà Nguyễn Thị Hồ, 85 tuổi, trú tại phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội. Qua lá đơn, bà Hồ bộc bạch nỗi lòng xót xa khi tình thân "máu mủ" trong gia đình bị rạn nứt bởi những tranh chấp đất đai, quyền thừa kế giữa hai người con trai, khiến bản thân bà đau lòng khôn xiết.
Bà Hồ có 4 người con: 2 con trai là Nguyễn Phan T. (sinh năm 1965), Nguyễn Phan B. (sinh năm 1979) và 2 con gái là Phan Thị D. (sinh năm 1963), Phan Thị Thanh N. (sinh năm 1976). Trước khi qua đời, chồng bà là ông Phan Xuân D. bị bệnh nặng, ông đã lập Đơn đề nghị xác nhận chữ ký ủy quyền cho con trai Nguyễn Phan T. thực hiện các thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ - sổ đỏ) vào ngày 07/4/2014, nhưng không giao quyền sở hữu tài sản cho con trai.
Sau khi ông Phan Xuân D. qua đời vào ngày 29/6/2023, do ông không để lại di chúc, hai người con trai của ông bà đã xảy ra mâu thuẫn. Trong gần một năm qua, Nguyễn Phan T. và Nguyễn Phan B. không nhường nhịn nhau, dẫn đến xung đột kéo dài, khiến mẹ già lo lắng, tâm tư trĩu nặng.
Theo nội dung đơn thư, gia đình bà Hồ sở hữu 2 mảnh đất: Mảnh đất bên ngoại tại số 67 Đường Tây Tựu (tài sản riêng của bà Hồ, được mẹ và ông bà ngoại tặng cho); và mảnh đất bên nội bao gồm các số nhà từ 157, 159, 161 đường Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5, phường Tây Tựu.
Do chồng bà Hồ qua đời mà không để lại di chúc, bà Hồ đã lập di ngôn cho các con vào ngày 09/8/2023 với ý nguyện: Thửa đất bên ngoại thuộc sở hữu cá nhân của bà, bà cho con trai Nguyễn Phan B. Thửa đất số 159 bên nội, bà Hồ cũng cho con trai Nguyễn Phan B. do B. đã xây nhà kiên cố khoảng 290m2 từ trước năm 2012. Bà mong muốn con ở gần cha mẹ và giao cho con trai Nguyễn Phan B. có trách nhiệm thờ cúng tổ tiên. Đất bên nội còn lại, bao gồm các thửa đất số 157, một phần thửa 159 (chỗ nhà cấp 4), và thửa 161, bà Hồ cho con trai Nguyễn Phan T. Các con gái của bà không nhận đất thừa kế. Bà Hồ cũng ước định "các con nhận tài sản của bố mẹ, phải có trách nhiệm phụng dưỡng bố mẹ lúc già yếu và lo ma chay khi chết".
Việc phân chia tài sản và di sản của bà Hồ qua di ngôn đã rõ ràng, chỉ chờ được thực hiện. Tuy nhiên, hai người con trai của bà là anh Nguyễn Phan B. và Nguyễn Phan T. tự ý đổi nhà cửa cho nhau mà bà không được biết. Từ đó, anh Nguyễn Phan B. chuyển đến ở số nhà 67 đường Tây Tựu, tổ dân phố Thượng 4, phường Tây Tựu; còn anh Nguyễn Phan T. sửa lại số nhà 159 phố Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5. Do không hiểu hết ý của nhau, hai anh em xảy ra nhiều cuộc cãi vã, tranh giành, thậm chí đập phá đồ đạc tại số nhà 159 phố Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5.
Theo tài liệu bà Hồ cung cấp về thửa đất tại số nhà 157 phố Trung Kiên, tổ dân phố Trung 5, phường Tây Tựu: Ngày 09/11/2023, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Bắc Từ Liêm cấp GCNQSDĐ cho anh Nguyễn Phan T. diện tích 270,7m2. Tuy nhiên, "Đơn đề nghị xác nhận chữ ký ủy quyền" ngày 7/4/2014 cho con trai Nguyễn Phan T. thực hiện các thủ tục cấp GCNQSDĐ của ông Phan Xuân D. đã hết hiệu lực, trong khi bà Hồ cùng các con (Nguyễn Phan B.; Phan Thị D.; Phan Thị Thanh N.) không được biết về sự việc trên. Vậy việc cấp GCNQSDĐ này có đúng trình tự, thủ tục, quy định của pháp luật hay không, cần được xem xét lại một cách rõ ràng, cẩn trọng?!
Theo quy định, chứng thực chữ ký trên giấy ủy quyền được thực hiện trong 4 trường hợp: Ủy quyền về việc nộp hộ, nhận hộ hồ sơ, giấy tờ, trừ trường hợp pháp luật quy định không được ủy quyền; Ủy quyền nhận hộ lương hưu, bưu phẩm, trợ cấp, phụ cấp; Ủy quyền nhờ trông nom nhà cửa; Ủy quyền của thành viên hộ gia đình để vay vốn tại Ngân hàng chính sách xã hội. Đối chiếu với trường hợp xác nhận chữ ký ủy quyền của ông Phan Xuân D. thì thấy pháp luật không cho phép xác nhận chữ ký ủy quyền để thực hiện toàn bộ các thủ tục cấp GCNQSDĐ. Việc chứng thực chữ ký chỉ được thực hiện cho một phần công việc, như "nộp hộ, nhận hộ hồ sơ, giấy tờ".
Hơn nữa, đối với việc ủy quyền không thuộc một trong 4 trường hợp nêu trên thì không được yêu cầu chứng thực chữ ký trên giấy ủy quyền. Khi đó, người yêu cầu chứng thực phải thực hiện các thủ tục theo quy định về chứng thực hợp đồng, giao dịch. Trong trường hợp này, không hề thấy sự xuất hiện của giấy ủy quyền từ ông Phan Xuân D. cho con trai Nguyễn Phan T hay bất cứ một hợp đồng, giao dịch nào liên quan đến chuyển nhượng QSDĐ. Việc chứng thực chữ ký tại "Đơn đề nghị xác nhận chữ ký ủy quyền" ngày 7/4/2014 chỉ là một khâu trong số nhiều khâu để thực hiện hoàn tất các thủ tục cấp GCNQSDĐ. Do đó, chưa đủ cơ sở để cho phép Nguyễn Phan T. thực hiện các thủ tục cấp GCNQSDĐ tại số nhà 157 phố Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5. Vậy nhưng Nguyễn Phan T. vẫn thực hiện được. Điều này cho thấy có nhiều dấu hiệu thiếu sót, sai phạm trong trường hợp cấp GCNQSDĐ tại số nhà 157 phố Trung Kiên?!
Về thửa đất tại số nhà 159 phố Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5, phường Tây Tựu, hộ gia đình ông D. sử dụng 415,3m2. Theo đơn thư của bà Hồ cũng như phỏng vấn các con của bà (Nguyễn Phan B.; Phan Thị D.; Phan Thị Thanh N.) đều cho rằng: Căn nhà tầng xây kiên cố trên thửa đất tại số 159 phố Trung Kiên do anh Nguyễn Phan B. xây dựng từ năm 2012 và sinh sống ổn định ở đó đến khi xảy ra tranh chấp. Tuy nhiên hiện giờ, Nguyễn Phan T. đã cho đập phá, thay ổ khóa, phá camera, cắt nguồn điện của nhà và thay tên người sở hữu sử dụng hợp đồng điện chính chủ. Nguyễn Phan T. cũng đã hàn bít hết hàng rào, lối đi vào nhà 159, khiến Nguyễn Phan B. không thể vào trong nhà thắp hương khói cho tổ tiên được, đã phải kê bàn ngoài vỉ hè lập ban thờ tạm Tổ tiên trên vỉa hè.
Hơn nữa, khi bà Hồ sống tại số nhà 67 đường Tây Tựu cùng con trai Nguyễn Phan B., bà Hồ nhiều lần tận mắt chứng kiến những người lạ mặt bịt khẩu trang ném chất bẩn vào nhà 67, phá hủy camera của nhà 67 khiến tinh thần bà bị hoảng loạn bất an. Bà đã làm đơn kêu cứu gửi các cơ quan chức năng, sau đó UBND phường Tây Tựu cũng đã tổ chức buổi hòa giải tranh chấp đất đai theo đơn đề nghị hòa giải tranh chấp đất đai của bà Hồ vào ngày 08/04/2024, nhưng không thực hiện được, do con trai của bà Hồ là ông Nguyễn Phan T. không có mặt.
Khi được hỏi về mong muốn hiện tại, bà Hồ cho biết, bà rất mong các cơ quan báo chí và truyền thông lên tiếng, mong các cơ quan chức năng sớm vào cuộc giải quyết vụ việc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bà và con trai Nguyễn Phan B. bị ảnh hưởng; mong được phản ảnh sự việc làm rõ việc đúng sai theo quy định, để bà và con Nguyễn Phan B. có thể về lại nhà 159, sống trong ngôi nhà của mình và của con B. Đồng thời, phản ảnh đến các cơ quan pháp luật để xử lý nghiêm đúng quy định của pháp luật với các đối tượng đã tiếp tay cùng Nguyễn Phan T. gây ra tội ác cho gia đình bà.
Pháp Luật Chính Sách kính chuyển nội dung đơn thư tới các cơ quan liên quan. Đề nghị các cơ quan sớm có giải pháp giải quyết dứt điểm vụ việc, làm rõ vấn đề theo đúng quy định pháp luật. Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và sức khỏe tinh thần cho bà Nguyễn Thị Hồ cũng như đảm bảo tình hình an ninh trật tự trên địa bàn. |
Hy vọng rằng, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương, khi tiếp nhận đơn kêu cứu/đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai của bà Nguyễn Thị Hồ cần có biện pháp vào cuộc giải quyết với tinh thần trách nhiệm cao hơn nữa. Trong trường hợp mọi nỗ lực giải quyết đều không tìm ra giải pháp, đề nghị hướng dẫn bà Hồ thực hiện quyền khởi kiện, yêu cầu các cấp Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc trong các số báo kế tiếp.