Lãnh đạo Bộ Công Thương khẳng định điện mặt trời mái nhà khác với các thiết bị gia dụng, vì nguồn điện phụ thuộc thời tiết nên cần kết nối và thông báo hoặc đăng ký với ngành điện để đảm bảo ổn định.
Liên quan đến cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp tham gia đầu tư, phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời mái nhà, tại Diễn đàn Nông dân Quốc gia lần thứ X sáng 1/10, ông Phạm Nguyên Hùng, Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương), khẳng định Đảng và Nhà nước chủ trương khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối, điện rác.
"Chúng ta có thể kết hợp hoạt động chăn nuôi, trồng trọt với mô hình kinh tế tuần hoàn, đó là chất thải từ nông nghiệp, trang trại có thể được tận dụng để tạo thành khí sinh học (biogas) để phát điện", ông nói.
Quy hoạch điện 8 điều chỉnh nêu mục tiêu quan trọng đến năm 2030, 50% hộ gia đình Việt Nam sẽ lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu. Theo đó, nông dân có thể tự sản xuất và cung cấp điện "sạch" cho sinh hoạt, sản xuất, thậm chí là bán lại điện dư thừa cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Ông Hùng cho biết, hiện nay theo Nghị định 58/2025, cho phép bán điện mặt trời mái nhà dư thừa tối đa 20% công suất lắp đặt. Tuy nhiên, thời gian qua, đơn vị này nhận thấy nhiều gia đình muốn bán điện dư nhiều hơn.
"Do đó, sắp tới, Bộ Công Thương sẽ sửa đổi Nghị định 58 theo hướng cho phép bán tỷ lệ điện dư nhiều hơn nhưng khuyến khích tự sản, tự tiêu là chính, đặc biệt là khu vực miền Bắc. Việc này làm giảm áp lực đầu tư vào các trung tâm phát điện và đường dây truyền tải", ông Hùng nhấn mạnh.
Hệ thống điện mặt trời mái nhà ở Lâm Đồng (Ảnh: Dương Phong).
Ông cũng lưu ý người dân nên cân nhắc lắp đặt thêm pin lưu trữ, vì điện mặt trời không sản xuất được vào buổi tối - thời điểm tiêu thụ điện cao điểm (18-22h).
"Sắp tới, Thủ tướng sẽ ban hành quyết định hỗ trợ về kinh tế và kỹ thuật cho điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu lắp đặt pin lưu trữ. Các trang trại kết hợp chăn nuôi, sản xuất với lắp đặt điện mặt trời trên mái sẽ được hưởng các chính sách hỗ trợ này", ông Hùng nói.
Về việc người dân thắc mắc tại sao điện mặt trời mái nhà cần phải thông báo hoặc đăng ký với đơn vị điện lực, ông Hùng cho rằng điện mặt trời mái nhà khác với các thiết bị gia dụng như điều hòa, đèn.
"Tấm pin điện mặt trời mái nhà sản xuất ra điện và nguồn điện này không ổn định do phụ thuộc nhiều vào thời tiết như mây, mưa, nắng. Để đảm bảo chất lượng điện năng ổn định, hệ thống điện mặt trời mái nhà cần được đấu nối và hỗ trợ bởi lưới điện quốc gia", lãnh đạo Bộ Công Thương chia sẻ.
Vì vậy, các dự án lớn phải thực hiện đăng ký. Các hệ thống nhỏ lẻ cần thông báo để ngành điện có cơ sở quản lý nhu cầu và hệ thống. Ông cũng nhấn mạnh Chính phủ đã và đang ban hành nhiều chính sách, cơ chế hỗ trợ phát triển điện tái tạo, bao gồm điện mặt trời, điện rác, điện sinh khối...
Lãnh đạo Cục Điện lực nói thêm, Bộ Công Thương đã xây dựng dự thảo Quyết định của Thủ tướng ban hành chính sách hỗ trợ cho hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu và có lắp đặt pin lưu trữ. Trong dự thảo trình Thủ tướng, Bộ này đề xuất hộ dân được vay vốn ngân hàng chính sách trong 3 năm với lãi suất ưu đãi; hỗ trợ 2-3 triệu đồng chi phí lắp đặt.