Theo Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 01/8/2024, việc xây dựng nhà ở trên đất nằm trong quy hoạch sẽ được quản lý chặt chẽ theo tình trạng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cụ thể.
Theo quy định tại Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 01/8/2024, việc xây dựng nhà ở trên đất nằm trong quy hoạch sẽ được xác định dựa trên tình trạng của quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cụ thể. Điều này được quy định rõ ràng tại các khoản 4, 5 và 6 của Điều 76, tạo ra một khung pháp lý rõ ràng cho người sử dụng đất.
- Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố công khai: Nếu quy hoạch sử dụng đất đã được công bố công khai nhưng chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện, người sử dụng đất vẫn có quyền tiếp tục sử dụng đất của mình. Theo quy định, họ được phép thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024, bao gồm cả quyền xây dựng nhà ở. Điều này có nghĩa trong tình huống này, người dân có thể tiến hành xây dựng nhà ở mà không gặp phải bất kỳ rào cản pháp lý nào.
- Trường hợp đất phải thu hồi hoặc chuyển mục đích sử dụng: Nếu đất nằm trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện hoặc thuộc diện phải thu hồi theo quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật này, người sử dụng đất sẽ phải tuân theo một số hạn chế. Mặc dù họ vẫn được thực hiện các quyền của mình, nhưng sẽ không được phép xây dựng mới nhà ở hoặc công trình. Điều này bao gồm cả việc không được trồng mới cây lâu năm trên diện tích đất đó.
- Quyền cải tạo, sửa chữa nhà ở: Trong trường hợp này, người sử dụng đất vẫn có quyền cải tạo, sửa chữa nhà ở hoặc công trình hiện có của mình. Điều này cho phép họ duy trì và nâng cấp nơi ở của mình mà không vi phạm quy định pháp luật. Việc cải tạo và sửa chữa có thể bao gồm các hoạt động như nâng cấp hệ thống điện, nước, sửa chữa mái nhà, hoặc thay đổi bố trí không gian bên trong mà không cần phải xin cấp phép xây dựng mới.
Công bố quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất
Việc công bố công khai quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo tính minh bạch trong quản lý đất đai. Theo quy định tại Điều 75 của Luật Đất đai 2024, quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải được công bố công khai theo quy định của pháp luật về quy hoạch. Điều này giúp người dân và các tổ chức nắm bắt thông tin về kế hoạch phát triển đất đai của quốc gia, từ đó tạo điều kiện cho việc tham gia giám sát và quản lý.
Kế hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cũng như quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, đều phải được công bố công khai sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và phê duyệt.
Trách nhiệm công bố công khai được phân chia rõ ràng giữa các cơ quan nhà nước. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm công bố quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất quốc gia tại trụ sở và trên cổng thông tin điện tử của Bộ. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện cũng có trách nhiệm công bố thông tin tương tự cho các quy hoạch và kế hoạch cấp địa phương. Đặc biệt, Ủy ban nhân dân cấp xã phải công bố thông tin đến người dân tại địa bàn xã, đảm bảo rằng mọi người đều được tiếp cận thông tin cần thiết.
Thời điểm và thời hạn công bố quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cũng được quy định rõ ràng: Chậm nhất là 15 ngày kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và phê duyệt, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất phải được công bố công khai. Thông tin này cần được duy trì công khai trong suốt kỳ quy hoạch, giúp người dân dễ dàng truy cập và tham khảo khi cần thiết.
Tài liệu công bố công khai quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất bao gồm văn bản phê duyệt, báo cáo thuyết minh và bản đồ quy hoạch. Văn bản phê duyệt xác nhận rằng các quy hoạch đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, trong khi báo cáo thuyết minh cung cấp thông tin chi tiết về quy hoạch. Bản đồ quy hoạch thể hiện rõ các khu vực trong quy hoạch, giúp người dân dễ dàng nhận biết vị trí và diện tích đất liên quan.