Thông tin được Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi, thừa ủy quyền Chính phủ, báo cáo tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội 2025 và kế hoạch 2026, sáng 15/10.
Theo báo cáo, Chính phủ đặt mục tiêu GDP năm 2026 tăng 10%, lạm phát khoảng 4,5% và GDP bình quân đầu người 5.400-5.500 USD. Thu ngân sách Nhà nước năm sau phấn đấu tăng 10%, giảm 5% chi đầu tư và 10% chi thường xuyên để dành nguồn cho đầu tư các dự án lớn, như đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, an sinh xã hội.
Cơ cấu nền kinh tế, trong đó có hệ thống tín dụng, xử lý nợ xấu, phát triển kinh tế số - xanh, công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo... là những trọng tâm phát triển được Chính phủ đưa ra cho năm sau.
Theo Thứ trưởng Chi, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục theo hướng chọn lọc. Việt Nam phát triển Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM, Đà Nẵng và khu thương mại tự do thế hệ mới ở các thành phố lớn như Đà Nẵng, Hải Phòng... để tăng nguồn lực, thu hút đầu tư.
Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi báo cáo tại phiên họp, ngày 15/10. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Năm nay, Chính phủ dự kiến đạt và vượt tất cả 15 chỉ tiêu về kinh tế - xã hội. Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, tăng trưởng cao, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, nợ công và bội chi trong giới hạn an toàn.
Tăng trưởng GDP 9 tháng đạt 7,85% so với cùng kỳ, cả năm khoảng 8%, thuộc nhóm cao nhất khu vực và thế giới. Có 32 địa phương tăng trưởng GRDP trên 8%, trong đó 13 nơi trên 10%. Quy mô GDP đạt khoảng 510 tỷ USD, xếp thứ 32 thế giới, thứ 4 ASEAN. GDP bình quân đầu người trên 5.000 USD, trở thành nước có thu nhập trung bình cao.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng nhiều chỉ tiêu kinh tế xã hội vượt dự báo trong bối cảnh khó khăn chưa từng có. Đây là nền tảng củng cố niềm tin, ổn định kinh tế vĩ mô và mở dư địa cho phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới.
Dù vậy, mục tiêu cơ cấu nền kinh tế còn một số khó khăn, thách thức. Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ về nền tảng tăng trưởng kinh tế.
Theo ông Mãi, các động lực chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư chưa thực sự mạnh. Trong đó, xuất khẩu còn thiếu vững chắc, có dấu hiệu chậm lại, phụ thuộc lớn vào khu vực FDI và nguồn cung bên ngoài. Chính sách thuế đối ứng, rào cản kỹ thuật và yêu cầu xanh hóa từ các thị trường lớn như Mỹ, EU tăng mạnh, ảnh hưởng tới khu vực này.
Bên cạnh đó, quy mô đầu tư công giai đoạn 2025 rất lớn, nhưng giải ngân vẫn thấp, mới đạt khoảng 50% kế hoạch đến hết tháng 9. Tiêu dùng trong nước chưa đột phá rõ nét, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong 2021-2025 tăng bình quân 7,5%, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước.
"Cần nhìn nhận rõ hơn việc nền kinh tế vẫn dựa vào gia công, nhập khẩu, và mô hình tăng trưởng chủ yếu đến từ vốn, lao động", ông Mãi nói, cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn nền kinh tế mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình.
Liên quan tới thị trường vàng, trái phiếu, tín dụng bất động sản, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ có giải pháp phòng ngừa rủi ro tiềm ẩn để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô.
Chính phủ cũng cần kiên định nguyên tắc điều hành trong bối cảnh dư địa chính sách, nhất là tiền tệ, bị thu hẹp. "Với cấu trúc của thị trường vốn, lãi suất hiện nay việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là thách thức", Chủ nhiệm Phan Văn Mãi nêu.
Về kế hoạch năm 2026, cơ quan thẩm tra góp ý nhà điều hành cần chủ động, linh hoạt để ổn định vĩ mô, cũng như nâng cao năng lực, khả năng chống chịu và tận dụng cơ hội tái cấu trúc chuỗi cung ứng để tăng sức cạnh tranh quốc gia.
Góp ý kiến, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, nói mục tiêu tăng trưởng hai chữ số trong năm tới là khó khăn trong bối cảnh tình hình thế giới dự báo sẽ rơi vào "trạng thái bất thường mới". Theo đó, Việt Nam đối mặt với những nguy cơ như suy thoái kinh tế toàn cầu do đòn thuế quan, nợ công, thương mại toàn cầu bị bóp nghẹt. Sự xuất hiện của "bong bóng công nghệ và cơn sốt AI" cũng tạo ra sự bất hợp lý trong phân bổ nguồn lực.
Cùng quan điểm, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng mục tiêu tăng trưởng 10% năm 2026 đặt ra sức ép rất lớn, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ và mang tính chiến lược. Ông Định lưu ý nhà điều hành cần duy trì ổn định vĩ mô, tránh tăng trưởng nóng và không chạy theo con số cao để đánh đổi sự ổn định.
"Quản trị phải chặt chẽ, kiểm soát lạm phát, nợ công và chất lượng tín dụng để phòng ngừa rủi ro như bong bóng tài sản và các cú sốc từ bên ngoài", ông nói.