Căn nhà số 159 đường Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5, phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội được xây dựng từ năm 2012, đến ngày 29/7/2024 thì bị phá hủy hoàn toàn, cho dù ngôi nhà còn rất mới, khang trang, hiện đại. Sự việc trên xảy ra do tranh chấp đất đai giữa hai anh em ruột, đã gây xôn xao dư luận, ảnh hưởng an ninh trật tự khu vực.
Sự việc “đổi nhà” khởi phát câu chuyện “phá nhà”
Sau khi chồng qua đời, vào năm 2012, bà Nguyễn Thị Hồ (86 tuổi, trú tại quận Bắc Từ Liêm) có mong muốn được ở cùng con trai trai út là Nguyễn Phan Bắc để nương tựa con khi về già. Bà đã cho anh Bắc thửa đất của cha mẹ để lại và gom góp chung tiền, cùng xây ngôi nhà 04 tầng khang trang với tổng chi phí hơn 2,5 tỷ đồng. Ngôi nhà này có chỉ dẫn địa lý tại số 159 đường Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5, phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội.
Anh Nguyễn Phan Bắc đã sinh sống ổn định tại ngôi nhà này từ năm 2012, đến giữa tháng 6/2023 thì phát sinh câu chuyện “đổi nhà”. Theo bà Hồ vào khoảng giữa năm 2023, con trai cả của bà là anh Nguyễn Phan T. nói muốn đổi nhà cho con trai út là Nguyễn Phan Bắc. T. yêu cầu Bắc lên ở căn nhà bên ngoại của bà Hồ (đã sang tên tặng cho Bắc là người chủ sở hữu hợp pháp) còn mình thì sửa chữa lại khu nhà cấp 4 nơi có căn nhà 4 tầng đã xây nói trên. Việc “đổi nhà” ban đầu chỉ để mục đích xây dựng, sửa chữa căn nhà cấp 4 trong khu đất số 159 Trung Kiên. Nhưng sau đó, bà Hồ và anh Bắc không thể về lại căn nhà 4 tầng mà mình đã xây bởi Nguyễn Phan T. tìm mọi cách ngăn cản.
Ngôi nhà số 159 Trung Kiên bị phá hủy một phần thời điểm giữa năm 2023.
Không dừng lại ở đó, anh Nguyễn Phan T. còn dùng nhiều cách thức để phá hủy ngôi nhà này. Thời điểm gần cuối năm 2023, các đồ dùng trong căn nhà bị phá hủy, sau đó là phá dần từng bước của kết cấu căn nhà. Mỗi tháng, căn nhà lại bị phá hủy từng chút. Ghi nhận vào ngày 29/7/2024, anh Nguyễn Phan T. đã cho phá hủy toàn bộ ngôi nhà bằng các thiết bị chuyên dụng. Đến đầu tháng 8/2024, dấu tích của ngôi nhà 4 tầng số 159 đường Trung Kiên, Tổ dân phố Trung 5, phường Tây Tựu chỉ còn lại trên các hình ảnh mà bà Hồ lưu giữ. Nơi ngôi nhà từng tọa lạc, giờ đây chỉ còn khu đất nham nhở gạch vữa, chờ được dọn sạch để trở thành “đất trắng”.
Cuối năm 2023, trong một lần về thăm mẹ, anh Bắc phát hiện ra T. đã đập nhà tầng xây kiên cố của mẹ và gia đình mình tại phần đất có số nhà 159 Trung Kiên. T. đã thay ổ khóa cửa nhà; cắt nguồn điện của nhà và thay tên người sở hữu sử dụng hợp đồng điện chính chủ mang tên gia đình anh Bắc; hủy hoại tất cả rèm cửa và 06 camera trong nhà; hủy hoại, vứt bỏ hết bóng đèn và nội thất;… điều này gây ra thiệt hại về tài sản lớn cho bà Hồ và anh Bắc.
Ngôi nhà số 159 Trung Kiên bị phá hủy một phần lớn (hình ảnh ghi nhận vào ngày 27/7/2024).
Trao đổi với chúng tôi, bà Hồ cho biết sau thời điểm đó, cứ vài tháng, Nguyễn Phan T. lại cho người đập dần từng góc tường, từng cấu trúc nhỏ của ngôi nhà. Chiều ngày 27/7, khi Nguyễn Phan Bắc qua xem xét nhà trên thì phát hiện ngôi nhà đã bị hủy hoại một phần lớn. Anh lập tức ghi lại hình ảnh để lưu bằng chứng sử dụng cho việc khởi kiện đòi bồi thường sau này. Tuy nhiên, đến chiều ngày 29/7/2024, anh Nguyễn Phan T. đã thuê 03 người và 02 máy xúc tiến hành san phẳng căn nhà 159.
Nhận thấy sự việc không thể giải quyết bằng lời nói, anh Bắc đã yêu cầu Thừa phát lại lập vi bằng về hành vi phá hủy toàn bộ căn nhà. Đồng thời, cũng đã có yêu cầu Công an phường Tây Tựu, Công an quận Bắc Từ Liêm ghi nhận hiện trường, ghi nhận hành vi hủy hoại căn nhà của anh T. và các đối tượng giúp sức.
Việc “phá nhà” có dấu hiệu vi phạm pháp luật?
Qua trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Phan Bắc cho biết đất đai tại khu vực có ngôi nhà 159 Trung Kiên là tài sản bên nội để lại cho bố mẹ mình. Khi bố anh Bắc mất, gia đình chưa làm các thủ tục phân chia di sản thừa kế, vì vậy, mẹ anh là bà Hồ vẫn là người trực tiếp quản lý, sử dụng toàn bộ đất đai của gia đình. Bà Hồ đã tuyên bố cho anh Bắc thửa đất và căn nhà số 159 Trung Kiên, với điều kiện là anh Bắc phụng dưỡng mẹ khi về già. Là người con luôn hướng về gia đình, anh Bắc đã đồng ý vì đây cũng là tâm nguyện cao nhất của anh.\
Nhận ra tấm lòng hiếu kính của con, bà Hồ đã cùng anh Bắc xây dựng ngôi nhà 4 tầng số 159 Trung Kiên. Bà Hồ đang giữ đầy đủ các căn cứ, nhân chứng và vật chứng có giá trị chứng minh việc anh Bắc và bà đã xây dựng nhà trên từ năm 2012. Như việc căn nhà 159 xác lập hợp đồng cung cấp nước mang tên Nguyễn Phan Bắc, đến nay anh Bắc vẫn nhận tin nhắn thường xuyên, để thông báo lượng nước tiêu thụ và tiền nước phải trả. Kể từ khi T. chiếm dụng căn nhà (giữa năm 2023) đến nay, anh Bắc hàng tháng vẫn trả hóa đơn nước này,...
Cho rằng mình có đủ căn cứ chứng minh kèm các hình ảnh thể hiện qua Vi bằng về việc Nguyễn Phan T. hủy hoại căn nhà này, cả bà Hồ và anh Bắc đều hi vọng rằng các cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ ghi nhận vụ việc, đối chiếu quy định pháp luật để xem xét căn cứ, hành vi của Nguyễn Phan T. là hành vi vi phạm pháp luật hình sự - vi phạm Điều 178, Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi bổ sung 2017 với tội danh: “Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản”.
Cổng và tường ngôi nhà 159 Trung Kiên khi chưa bị phá bỏ.
Với câu hỏi, “khi thấy quyền lợi của mình bị xâm phạm, bà có trình báo với các cơ quan chức năng hay không?”, bà Hồ cho biết từ khi sự việc phá dỡ căn nhà manh nha khởi phát (giữa năm 2023) đến nay, bà và anh Bắc đã rất nhiều lần trình báo bằng các hình thức như: Đơn thư, phản ánh trực tiếp, tin nhắn tố giác tội phạm, tin nhắn/cuộc gọi trình báo,… nhưng sự việc trên chỉ nhận được sự im lặng khó hiểu hoặc sự giải quyết chiếu cố, không đi đến tận cùng vấn đề. Bà chưa thực sự nhận được sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng.
“Nếu các cơ quan chức năng quyết liệt vào cuộc, thì căn nhà 159 Trung Kiên của mẹ con tôi không thể bị phá dỡ toàn bộ như này. Theo tôi nghĩ, việc phá dỡ từng chút, từng chút một của T. là để thăm dò tình hình. Khi thấy các cơ quan chức năng không ngăn chặn, T. mới phá hủy hoàn toàn vào hôm 29/7. Theo tôi, hậu quả này, cần xem xét tới cả vấn đề xử lý đơn thư tố cáo của phía các cơ quan chức năng, việc chậm trễ này đã dẫn tới hậu quả nghiêm trọng là tài sản giá trị 2,5 tỷ đồng của tôi và mẹ bị chiếm dụng, phá hủy”, ông Nguyễn Phan Bắc cho hay.
Những vấn đề pháp lý đặt ra
Các cơ quan chức năng cần xem xét các quy định pháp luật liên quan đến sự việc tranh chấp và việc phá hủy căn nhà nêu trên, nhằm đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Bên cạnh đó, cần có sự trao đổi giữa các cơ quan chức năng và người dân để kịp thời nắm bắt tình hình, tránh xảy ra sự cố đáng tiếc như sự việc xảy ra tại số 159 đường Trung Kiên.
Theo đơn thư được bà Hồ và anh Bắc gửi tới các đơn vị truyền thông cũng như cơ quan chức năng, bà Hồ cho rằng có dấu hiệu vi phạm Điều 178 Bộ luật Hình sự, và bày tỏ lo ngại về sự thờ ơ từ phía các cơ quan chức năng. Hi vọng Công an phường Tây Tựu, Công an quận Bắc Từ Liêm, Công an TP Hà Nội sẽ nghiên cứu và đánh giá các chứng cứ, tài liệu do bà Nguyễn Thị Hồ và ông Nguyễn Phan Bắc cung cấp, cũng như các tài liệu điều tra đã thu thập để đối chiếu, làm rõ việc xử lý tin báo tội phạm, đảm bảo trách nhiệm, an ninh trật tự, tạo dựng lòng tin trong nhân dân.