Từ các đại án, nghĩ về rủi ro của nhân viên khi tuân thủ lệnh của sếp

Trong nhiều đại án, có khá nhiều cá nhân là người làm công ăn lương vi phạm pháp luật với lỗi vô ý, bị truy cứu trách nhiệm hình sự chỉ vì trước đó đã tuân thủ lệnh sếp một cách thụ động...

Thời gian qua, ngành tòa án đưa ra xét xử một loạt “đại án”, có nhiều liên quan đến các hoạt động kinh tế như vụ án Tân Hoàng Minh, vụ án kit test Việt Á, vụ án Vạn Thịnh Phát… 

Bên cạnh các bị cáo chính có vai trò cầm đầu, chủ mưu, không ít bị cáo chỉ là nhân viên, cấp dưới, là người làm công ăn lương nhưng đã thực hiện các chỉ đạo sai pháp luật của cấp trên. Hậu quả là khi vụ án bị phát hiện, điều tra, truy tố, những người này buộc phải chịu trách nhiệm hình sự.

Trong vụ Tân Hoàng Minh, nhiều bị cáo là nhân viên nghe lệnh sếp phải chịu trách nhiệm hình sự. Ảnh: CTV

Trong vụ Tân Hoàng Minh, nhiều bị cáo là nhân viên nghe lệnh sếp phải chịu trách nhiệm hình sự. Ảnh: CTV

Thực tiễn nhiều vụ án hình sự thời gian gần đây cho thấy rất nhiều người thiếu hiểu biết pháp luật, những người làm công ăn lương làm việc theo sự phân công chỉ đạo của lãnh đạo mà không ý thức được tính chất nguy hiểm của hành vi, tính chất giúp sức của hành vi vi phạm của mình. 

Thêm vào đó, có những thói quen công việc không còn phù hợp với quy định của pháp luật dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật xảy ra khá nhiều trong tất cả các lĩnh vực. Nhiều người vi phạm pháp luật mà không biết mình vi phạm, vô tình tiếp tay cho đối tượng phạm tội.

Pháp luật quy định trong những trường hợp cụ thể bắt buộc chủ thể phải biết nhưng nếu không biết mà thực hiện hành vi thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự. Quy định này chỉ có thể hợp lý khi công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật được thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn và ý thức pháp luật của người dân được nâng cao hơn.

Nhiều trường hợp người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội không nhận thức được tính chất nguy hiểm của hành vi mặc dù pháp luật bắt buộc phải nhận thức.

Nhiều trường hợp người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội không nhận thức được tính chất nguy hiểm của hành vi mặc dù pháp luật bắt buộc phải nhận thức. Chính vì vậy khi xử lý đối với những trường hợp phạm tội với lỗi cố ý gián tiếp và lỗi vô ý do cẩu thả thì cần phải có đường lối xử lý phù hợp. 

Bộ luật hình sự Việt Nam quy định tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm đến khách thể mà pháp luật hình sự bảo vệ và phải chịu hình phạt.

Bộ luật hình sự cũng quy định, việc áp dụng pháp luật hình sự phải mềm dẻo, linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng, từng hành vi, từng hậu quả, tránh việc áp dụng cào bằng máy móc có thể dẫn đến oan sai hoặc không đảm bảo yếu tố răn đe giáo dục. 

Theo đó khoản 2, Điều 8 BLHS quy định: "Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác".

Nhiều vụ án cơ quan tố tụng đã có sự phân hóa, đánh giá hành vi, vai trò của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến vụ án, xử lý đối với nhiều tổ chức cá nhân theo quy định của pháp luật. Không phải tất cả các hành vi vi phạm pháp luật của các tổ chức cá nhân đều bị xử lý hình sự. Những hành vi vi phạm pháp luật nhưng không thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm thì sẽ không đề cập xử lý hình sự. 

Với những hành vi vi phạm pháp luật đến mức bị xử lý hình sự nhưng hành vi là thứ yếu giúp sức, không hưởng lợi, thực hiện công việc theo chỉ đạo, nhận thức về pháp luật hạn chế thì cũng có thể được xem xét miễn trách nhiệm hình sự hoặc đề cập xử lý bằng hình thức khác phù hợp với chính sách hình sự ở Việt Nam giai đoạn hiện nay. 

Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều cá nhân dù không hưởng lợi nhưng có hành vi giúp sức đã bị truy tố, xét xử và nhận bản án. 

Về nguyên tắc chung là người phạm tội thì phải chịu hình phạt. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội thì phải bị xử lý hình sự. Vì vậy, các cá nhân cần phải cân nhắc kỹ rủi ro pháp lý trước khi thực hiện những yêu cầu của cấp trên. 

Bên cạnh đó, việc kết tội các bị cáo trong vụ án hình sự là để thực hiện mục tiêu giáo dục, cải tạo giáo dục bị cáo trở thành người tốt sống có ích cho xã hội. Yếu tố răn đe phòng ngừa cũng hướng đến mục tiêu giáo dục. 

Do đó, đối với những người vi phạm pháp luật nhưng chưa đến mức xử lý hình sự hoặc đến mức xử lý hình sự nhưng có thể miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, có thể chuyển hướng xử lý mà vẫn đảm bảo được công tác phòng ngừa tội phạm, đủ sức răn đe giáo dục chung thì không nên xử lý bằng chế tài hình sự. 

Đó là chính sách phù hợp với điều kiện kinh tế văn hóa xã hội ở Việt Nam hiện nay và tạo cơ hội cho những người mắc sai lầm có cơ hội sửa sai.

Theo PLO Copy link

Bình luận bài viết

5.0 (0 đánh giá)
5
0
4
0
3
0
2
0
1
0
Chưa có file đính kèm
Đánh giá bài viết

Các bài viết khác

Thủ tướng yêu cầu bổ sung chế tài xử lý nghệ sĩ, người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật

Thủ tướng yêu cầu mở đợt cao điểm ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại từ 15-5 đến 15-6.
16/05/2025

Chủ tịch Công ty Dược Sơn Lâm dùng hơn 71 tỷ hối lộ, lách luật đưa thuốc vào bệnh viện

Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần dược Sơn Lâm Phạm Văn Cách đã đưa hối lộ hơn 71 tỷ đồng để Công ty không bị gây khó khăn trong quá trình cung cấp thuốc vào một số bệnh viện, trung tâm y tế.
16/05/2025

Triệt phá đường dây buôn lậu xăng dầu quy mô lớn ở các tỉnh phía Nam

Khi triệt phá đường dây buôn lậu xăng dầu quy mô lớn này, Công an TPHCM đã khởi tố 53 bị can, trong đó có 6 cán bộ hải quan.
15/05/2025

Nữ sinh mất trắng 3 tỉ đồng sau khi nghe cuộc gọi xưng "cán bộ công an"

Bị người xưng "công an" gọi điện thông báo có liên quan đến đường dây tội phạm, nữ sinh viên tại Hà Nội đã chuyển gần 3 tỉ đồng cho đối tượng.
15/05/2025

Lật mặt đôi tình nhân lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng

Đôi tình nhân ở An Giang đã thu thập thông tin cá nhân của 136 người để lừa đảo chiếm đoạt trên 3,2 tỉ đồng.
15/05/2025

TUYỂN SINH 2025: Lưu ý nguyên tắc xét tuyển lớp 10 công lập Hà Nội

Thí sinh không trúng tuyển lớp 10 nguyện vọng 1 vào trường công lập tại Hà Nội được xét tuyển nguyện vọng 2 nhưng phải có điểm xét tuyển cao hơn điểm chuẩn trúng tuyển nguyện vọng 1 của trường ít nhất 1,0 điểm.
15/05/2025

Đại biểu: 'Dân bị oan sẽ nhờ cậy ai' nếu bỏ chất vấn chánh án, viện trưởng

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy băn khoăn nếu bỏ quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân với chánh án, viện trưởng VKSND thì người bị oan sai sẽ "nhờ cậy ai bảo vệ quyền lợi?".
14/05/2025

Nguyên Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong nhận bao nhiêu tiền "cảm ơn"?

Tại cơ quan công an, ông Nguyễn Thanh Phong khai được cấp dưới đưa tổng 250 triệu đồng sau những lần đi cấp chứng nhận GMP, hậu kiểm... cho 2 nhà máy MediPhar và MediUSA.
14/05/2025

Giám đốc Công an Hà Nội chỉ đạo xác minh vụ cán bộ công an bị tố đánh người

Trước phản ánh trên mạng xã hội về dấu hiệu sai phạm của cán bộ Công an phường Dương Nội, Giám đốc Công an TP Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn trương kiểm tra, làm rõ và xử lý.
13/05/2025

Nguyên cục trưởng An toàn thực phẩm Bộ Y tế bị bắt

Ông Nguyễn Thanh Phong, nguyên Cục trưởng An toàn thực phẩm Bộ Y tế, cùng 4 người bị khởi tố với cáo buộc nhận hối lộ trong vụ sản xuất hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả.
13/05/2025

Đường dây thuốc giả tại TP HCM và những hệ lụy đáng sợ

Thu lời vài chục triệu đồng nhưng đường dây thuốc giả do Quách Ngọc Giao cầm đầu đã để lại những hệ lụy đáng sợ.
12/05/2025

Ba cán bộ xã nhận tiền để làm ngơ cho xây nhà trên đất nông nghiệp

Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND và cán bộ địa chính xã Tự Nhiên, huyện Thường Tín, bị cáo buộc nhận 412 triệu đồng để tạo điều kiện người dân xây công trình trên đất nông nghiệp.
06/05/2025