Tổng Bí thư: Pháp luật không chỉ để trừng trị mà còn giáo dục, cảm hóa, bảo vệ, khai mở

Tổng Bí thư Tô Lâm sáng nay dự lễ kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống ngành Kiểm sát nhân dân. 

Phát biểu tại đây, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh dù với tổ chức, bộ máy và nhiệm vụ nào, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) cũng có vị trí, vai trò quan trọng trong bộ máy nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Vai trò, trách nhiệm của ngành trong thời gian tới rất quan trọng: là một trong những trụ cột bảo vệ công lý trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; là một thành tố quan trọng trong xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân...

Để thực hiện tốt sứ mệnh đó, Tổng Bí thư đề nghị công tác của ngành phải luôn bám sát và phục vụ thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của đất nước trong kỷ nguyên phát triển vươn mình của dân tộc.

Từ việc nhận thức đầy đủ, sâu sắc yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay, Tổng Bí thư chỉ rõ cần tiếp tục làm tốt công tác xây dựng Đảng, xây dựng ngành trong sạch, vững mạnh, hiện đại, bảo đảm hoạt động thông suốt, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả mô hình VKSND 3 cấp sau sắp xếp, tinh gọn; xây dựng VKSND luôn là một trong những thiết chế quan trọng để bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, giữ gìn sự liêm chính của hệ thống tư pháp, góp phần trực tiếp bảo đảm nguyên tắc thượng tôn pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân - những giá trị cốt lõi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Tổng Bí thư lưu ý cần đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm sát có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên môn sâu, đạo đức trong sáng, kỷ luật nghiêm minh, có dũng khí bảo vệ cái đúng, kiên quyết đấu tranh với cái sai. 

Mỗi cán bộ kiểm sát phải nhận thức rõ rằng mình đang tham gia trực tiếp vào sứ mệnh bảo vệ nền tảng pháp lý cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, cán bộ kiểm sát phải không ngừng rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức công vụ theo lời Bác Hồ đã dạy, phải “công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”; không ngừng học tập, nâng cao trình độ công tác, đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của công việc trong giai đoạn mới.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu không ngừng đổi mới tư duy, biện pháp công tác để thực hiện ngày càng tốt hơn chức năng công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. Trong hoạt động công tố, phải bảo đảm đúng pháp luật, đúng người, đúng tội, chú trọng chống oan sai, bỏ lọt tội phạm, xử lý nghiêm minh, đồng thời cũng bảo đảm tính nhân văn, nhân đạo, đây là trách nhiệm chính của mỗi cán bộ, công chức, kiểm sát viên VKSND.

Pháp luật không chỉ để trừng trị mà còn giáo dục, cảm hóa, bảo vệ và khai mở

Theo Tổng Bí thư, hoạt động kiểm sát không chỉ là thực thi pháp luật mà còn là thực thi công lý với tinh thần nhân văn; pháp luật không chỉ để trừng trị, mà còn để giáo dục, cảm hóa, bảo vệ và khai mở lối đi cho sự hướng thiện.

Mỗi quyết định truy tố, không truy tố, kháng nghị hay kiến nghị... đều liên quan đến số phận của một con người. Vì vậy, Tổng Bí thư yêu cầu phải cân nhắc hết sức kỹ lưỡng cả lý và tình, bảo đảm công lý được thực thi, người bị xử lý “tâm phục, khẩu phục”, qua đó củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với nền tư pháp đất nước.

Trong kiểm sát hoạt động tư pháp phải bảo đảm mọi hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đúng pháp luật; bảo đảm quyền lực tư pháp được kiểm soát chặt chẽ; phòng chống tội phạm, tham nhũng, tiêu cực ngay chính từ các cơ quan bảo vệ pháp luật.

Tổng Bí thư nhấn mạnh cần tăng cường áp dụng thủ tục rút gọn, áp dụng các biện pháp phi tố tụng (hòa giải, đối thoại, thương lượng, thỏa thuận nhận tội...) nhằm chống lãng phí, giảm thiểu xung đột xã hội, tiết kiệm nguồn lực con người và vật chất giảm chi phí tố tụng, chi phí xã hội; tiếp tục đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, tham mưu, đề xuất hoàn thiện thể chế về tổ chức, hoạt động tư pháp nói chung, kiểm sát nói riêng.

Viện Kiểm sát phải rà soát, hoàn thiện các cơ chế kiểm soát trong nội bộ của ngành; tham gia xây dựng, hoàn thiện và thực hiện tốt cơ chế phân công, phối hợp với các cơ quan trong khối nội chính.

Việc phân công rõ ràng chức năng, nhiệm vụ giữa Viện Kiểm sát, Tòa án, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án phải gắn liền với sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, trên cơ sở thượng tôn pháp luật và tôn trọng quyền hạn độc lập của từng cơ quan. Việc phối hợp là để bảo đảm mọi hành vi vi phạm pháp luật đều được phát hiện, xử lý nghiêm minh, đúng người, đúng tội, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội...